بررسی جایگاه آب در کشاورزی ایران و قیمت گذاری آن

با توجه به خشکسالیهای چند سال اخیر می توان گفت که هم اکنون آب بعنوان مهم ترین نهاده کشاورزی مطرح است. مسئله اصلی در مدیریت آب در کشور و منطقه، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می باشد . در برقراری این تعادل مانند هر کالا یا نهاد های، قیمت نقش تعیین کنندهای بر عهده دارد و اگر قیمت صحیح تعیین گردد بسیاری از مسائل موجود در مدیریت آب برطرف می گردد. در این تحقیق ابتدا وضعیت آب در بخش کشاورزی ایران و جایگاه آب در قوانین کشور بررسی شده است. سپس به روشهای قیمت گذاری آب و شیوه قیمت گذاری آب در بخش کشاورزی ایران پرداخته شده است. نتایج نشان داد که علیرغم موضوع کم آبی در ایران، کارایی مصرف آب پایین بوده و همچنین مجموعه قوانین کشور حرکت به سمت توسعه پایدار را تأکید کرده اند. لکن فقدان آئین نامه های اجرائی مناسب و هماهنگ برای تمام دستگاههای اجرایی ذیربط، ضعف در پایگاه اطلاعاتی آب و توجه ناکافی در ارزیابی ارزش و هزینه آب، عملیاتی نمودن توصیه ها را با کندی مواجه نموده است. چنانچه در حال حاضر ملاک تعیین آب بها در کانالهای سنتی یک درصد محصول برداشت شده، در شبکه های مدون ٣ درصد و در شبکه های تلفیقی (مدرن و سنتی ) دو درصد محصول است . همچنین ازچاه های آب، مبالغی تحت عنوان حق النظاره چاه براساس نوع محصول دریافت می شود. قیمت گذاری فعلی آب کشاورزی براساس حجم آب مصرفی نیست؛ لذا باید ترتیبی اتخاذ گردد تا در مصارف کشاورزی نیز قیمت آب براساس حجم و ارزش آن برآورد گردد تا موجب افزایش راندمان آبیاری و مدیریت مصرف آب گردد.

کلیدواژه ها:

قیمت گذاری ، بخش کشاورزی ، جایگاه آب ، آئین نامه ها ، قوانین