مطالعه زمینه یابی ایجاد اشتغال در بخش غیرکشاورزی مناطق روستایی(مطالعه موردی شهرستان بیرجند)

همانطور که می دانید محور توسعه روستاها بطور سنتی کشاورزی تعریف شده و بر این اساس روستا با فعالیت کشاورزی و دامداری شناخته می شود. اما امروز توجه به روستا تنها به کشاورزی و دامداری محدود نمی شود روستاها محیط مناسبی برای رشد بخش های غیرکشاورزی و فعالیت شرکت های تولیدی و خدماتی است مشروط به آنکه رقابت پذیر بوده و متکی بر منابع باشد. وضعیت جامعه روستایی ایران نشان می دهد که با افزایش سطح سواد، دانش و مهارت های علمی و عملی،گرایش به اشتغال در بخش های سنتی اقتصاد کمتر شده و میل و رغبت برای اشتغال در بخش های مدرن و خدماتی بیشتر است. در همین راستا این تحقیق با هدف مطالعه زمینه یابی ایجاد اشتغال در بخش غیرکشاورزی مناطق روستایی(مطالعه موردی شهرستان بیرجند) صورت می پذیرد. پژوهش حاضر از نظر نوع، کاربردی است زیرا به شناخت شرایط موجود و توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص می پردازد. از لحاظ میزان و درجه ی کنترل متغیرها، میدانی است. از بعد زمانی، حال نگر و از نظر ماهیت داده ها کمی می باشد. از نظر روش پیمایشی، تحقیق حاضر از نظر ماهیت توصیفی- همبستگی می باشد زیرا که از طریق شناخت و توصیف فضای موجود به تحلیل رابطه میان متغیرها می پردازند. جامعه آماری تحقیق شامل 8700 ‏خانوار روستاهای بخش مرکزی شهرستان بیرجند می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 6دهستان بخش مرکزی شامل: القورات، فشاررود، کاهشنگ، شاخنات، شاخن، باقران انتخاب شد و 146 ‏پرسشنامه تکمیل شد. تعداد نمونه آماری با توجه به انحراف معیار تعیین شده برای متغیر اصلی در پیش آزمون، از طریق فرمول کوکران تعیین گردید. در این تحقیق جهت سنجش پایایی ابزار اندازه گیری، آزمون آلفای کرونباخ مورن استفاده قرار گرفت و بر این اساس در 27 ‏پرسشنامه که به منظور پیش آزمون تکمیل شده بود، مقدار ضریب آلفای کرونباخ برابر 0/78 به دست آمد که نشانگر پایایی و مطمئن بودن ابزار تحقیق بوده است. برای سنجش روایی پرسشنامه نیز از دیدگاه کارشناسان مربوطه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین متغیرهای تعداد افراد خانواده ، شغل اصلی کشاورزی با متغیر ایجاد اشتغال بخش غیر کشاورزی با 99 ‏درصد اطمینان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نشان داد بین متغیرهای میزان اراضی زیر کشت و فروش محصولات برداشت شده با متغیر ایجاد اشتغال بخش غیر کشاورزی با 99 ‏درصد اطمینان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای درآمد متوسط خانوار و درآمد از بخش کشاورزی با متغیر ایجاد اشتغال بخش غیر کشاورزی با 95 ‏درصد اطمینان رابطه ی منغی و معنی داری وجود دارد و همچنین نشان داد بین متغیر داشتن جاده آسفالت روستایی و درآمد بخش غیر کشاورزی با متغیر اشتغال در بخش غیر کشاورزی با 95 ‏درصد اطمینان رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد. که با استفاده از این موارد زمینه های ایجاد اشتغال در شهرستان بیرجند آشکار می شود.

کلیدواژه ها:

اشتغال ، بخش غیر کشاورزی ، مناطق روستایی ، شهرستان بیرجند