نقش حوضهه ای درون شلفی در کنترل سیستمهای هیدروکربنی، مطالعه موردی: سازند فهلیان در میدان نفتی یاران جنوبی

حوضه های درون شلفی Intrashelf basins بخشهایی از پلاتفرمهای کربناته اند که با وجود گسل های نرمال، عمق زیاد دارند. در حوضههای درون شلفی با توجه به بالا بودن فضای رسوبگذاری و انرژی پایین محیط، شرایط مناسب برای تشکیل و حفاظت از مواد آلی فراهم است. جغرافیای دیرینه دوره کرتاسه به گونهای بوده است که در مناطق مختلف جهان حوضههای درون شلفی متعدد پدید آیند. با توجه به اهمیت حوضههای درون شلفی در تکامل سیستمهای هیدروکربنی، در این مقاله برخی از نکات مرتبط با گسترش این حوضهها در کرتاسه زاگرس مورد بررسی قرار میگیرد. یافتههای حاصل از مطالعه ریزرخسارهها و محیط رسوبی نهشتههای سازند فهلیان در میدان نفتی یاران جنوبی گواه آن است که این رسوبات در حاشیه یک حوضه درون شلفی متأثر از تکاپوی گسل پیشانی کوهستان نهشته شدهاند. چنین شرایطی در ایجاد ارتباط بین مخزن فهلیان و هیدروکربنهای موجود در شیل و آهکهای پلاژیک سازند گرو نقش اساسی داشته است. با پر شدن تدریجی فضای رسوبگذاری، از عمق حوضه درون شلفی کاسته شده و رخسارههای حاشیه پلاتفرم و مناطق کم عمق گسترش یافتند. با فعال شدن دوباره گسلها، بستر حوضه جابجا شده و حوضه درون شلفی جدید متولد گردید. تکرار رخسارههای پلاژیک و بنتیک دوره کرتاسه در زاگرس را میتوان با تکرار الگوی درون شلفی – حاشیه پلاتفرم توجیه کرد.

کلیدواژه ها:

حوضه های درون شلفی ، سیستمهای هیدروکربنی ، کرتاسه زاگرس ، سازند فهلیان ، میدان نفتی یاران جنوبی