نقش آموزه های دینی و ارزشهای فرهنگی اسلامی در شکلگیری مسکن ایرانی- اسلامی

مسکن ایرانی- اسلامی می بایست با هماهنگی و انطباق با معیارها، ارزش ها و تعالیم اسلامی طراحی شود. دین جامع اسلام با رهنمودهای الهی و برخاسته از جهان بینی توحیدی، اصول اساسی را برای زندگانی برگرفته از صفات مطلق الهی و طراحی مسکن اسلامی ارایه می دهد. با توجه به سیاست های کلان کشور پیرامون احیای معماری ایرانی- اسلامی، توجه به معیارها و آموزه های دینی حاکم بر آن و نیز ارزش های فرهنگی اسلامی ضروری به نظر می رسد. هدف از این پژوهش با توجه به میان رشته ای بودن پژوهش، آن است که ارتقا شرایط اسکان، با بهره گیری از منابع دینی و در درجه اول قرآن کریم، احادیث حضرت رسول اکرم(ص)در نهج الفصاحه و ارزش های فرهنگی منبعث از جهان بینی اسلامی و منابع مذکور مورد بررسی و سنجش قرار گیرد. روش تحقیق پژوهش، تحلیلی- توصیفی و در مواردی میدانی می باشد. نخست، اطلاعات به روش کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده و سپس با استفاده از روش تحلیل محتوا برخی از مهمترین معیارهای مرتبط با طراحی مسکن ایرانی- اسلامی در دو حوزه معیارهای کالبدی- فضایی محیطی و اجتماعی استخراج و پیشنهاد می شود و در برخی موارد این معیارها با مسکن معاصر تطبیق می یابد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که برخی از آموزه های دینی و ارزش های فرهنگی اسلامی منبعث از جهان بینی اسلامی در شکل گیری مسکن مطلوب ایرانی- اسلامی با معیارهایی از قبیل: حریم و محرمیت، نهی اشرافیت، تذکر دهی، امنیت، آسایش، پاکی، نظم، تکریم مهمان و قناعت موثر بوده و مبانی نظری مسکن مطلوب اسلامی را قوام می بخشد. و در نهایت نتایج به صورت جدولی با معیارهایی براساس آموزه های قرآن کریم و احادیث حضرت رسول اکرم(ص) در نهج الفصاحه، در ارتباط با شکل گیری مسکن مطلوب اسلامی به صورت سلسله مراتبی آمده است.

کلیدواژه ها:

آموزه های دینی ، معیارهای کالبدی- فضایی ، مسکن ایرانی- اسلامی ، ارزش های فرهنگی اسلامی