خوانشی از مؤلفه های مؤثر در شکل گیری تصویر ذهنی شهروندان از بناهای تاریخی (مطالعه موردی: مجموعه زندیه شیراز)

بناها و مجموعه های تاریخی از عناصر آشنا و هویت ساز در سیمای شهرهای معاصر است که به نوعی آگاهی و ادراک از هویت فضای شهر کمک کرده فرهنگ، تاریخ، اعتقادات و بوم یک شهر را در ارتباط متقابل با دیگر در ذهن مخاطب ثبت و ضبط می کند. آنچه اهمیت این بخش های تاریخی را افزون می کند میزان اطلاعات و محتوای سیمای شهر است که از طریق آن ها در ذهن افراد بازنمایی و ثبت می شود. تحقیق حاضر سیمای شهرهای امروز را بر مبنای عوامل فیزیکی و کالبدی، از عناصر و بخش های تاریخی آن شروع و از این طریق به تبیین رابطه بخش های تاریخی شهر در شکل گیری تصویر ذهنی شهروندان می پردازد. انگاره کلی تحقیق در نمونه موردی مجموعه بناهای زندیه شیراز به عنوان یکی از فضاهای شهری تاریخی با شیوه تحقیق ترکیبی، و با راهبرد تحلیل و تفسیر دادها موردمطالعه قرارگرفته است. نتایج این پژوهش گویای رابطه ای معنادار میان دو معیار کالبدی و رفتاری محیط با تصویر ذهنی است که بر اساس قدمت، کارکرد، سلامت کالبدی و نشاط فضایی بنا بر اساس میزان مراجعه و استفاده افراد از درجات مختلفی برخوردار است. این رابطه در مجموعه وکیل شیراز با توجه به تنوع عملکرد، نوع چیدمان بناها در فضایی به هم پیوسته، کارکردهای زنده و پویا و استفاده به اهداف گوناگون چون تفریح، ملاقات، خرید، و گردشگری، سبب ارائه تصویری روشن از تجربیات شخصی افراد در خاطرات و زندگی جمعی آنان شده که منجر به شده به ایجاد تصویر ذهنی شناخته شده، قابل ارجاع و بازخوانی ذهنی از این مجموعه تاریخی و شهر شیراز می شود

کلیدواژه ها:

تصویر ذهنی ، بخش های تاریخی ، محیط ، مجموعه وکیل شیراز