بازیابی هویت فضاهای باز شهری؛ راهکاری در بهبود کیفیت و احیای هویت شهر ایرانی

در این مقاله به یکی از مهمترین چالشهای موجود در ساختار شهرهای کنونی ایران می پردازیم. مساله ای که در این پژوهش مطرح می گردد از این قرار است: حلقه مفقود در ساختار فضای باز شهرهای مدرن ایران کجاست و دلیل کیفیت نازل آن نسبت به شهرهای تاریخی این کشور و یا الگوی معاصر خود، یعنی شهرهای مدرن غربی در چیست؟ فرضیه پژوهش : میدانیم که غالب شهرهای ایران در طول تاریخ از الگوی درونگرا تبعیت کرده اند، اما با ورود به عرصه مدرنیته و تحولات بنیادین در شهرسازی، و همچنین با توجه به اینکه الگوی مدرن شهر عمدتاً ریشه ای غربی و برونگرا دارد، تضادی بنیادین در ساختارهای حاصله از برآیند نامتجانس درونگرایی و برونگرایی بوجود آمده که منجر به افت کیفیت فضاهای شهری در این سرزمین گشته است. در این مبحث با روشی قیاسی و تحلیلی، شهرهای تاریخی و مدرن ایران را با هم مقایسه می کنیم و به کیفیت فضاهای باز در هر دو مورد میپردازیم و با تحلیل نمونه های مطرح شده به تفاوت های آن ها و آسیب شناسی حذف فضای باز اختصاصی و عمومی اشاره می کنیم. در نهایت نتیجه می گیریم که یکی از دلایل افت کیفیت فضای شهرهای معاصر ایران، قربانی شدن فضای باز موثر در شهر بوده و برای بهبود آن بهتر است فضاهای باز محله ای که تلفیقی از فضای باز درونگرا و برونگراست را در ساختار شهرها ایجاد نمود.

کلیدواژه ها:

درونگرایی ، فضای باز شهری ، توسعه شهرهای ایران ، حیاط مرکزی