آب یک کالای اقتصادی : مقایسه تعرفه های بلوکی فزاینده «IBT-con» با تعرفه نرخی فزاینده « IRT-cap »

با توجه به موقع یت و شرا یط حساس منابع آب در کشور، متاسفانه هنوز استفاده مطلوب از آب به شکل یک فرهنگ، جایگاه خاص خود را پ یدا نکرده است . به همین جهت دستیابی به تعادل نسب ی در زمینه عرضه ومصرف آب، یک اصل اساسی وضروری است که ا ین مهم جز با ا یجاد یک نظام جامع مد یریت آب میسر نیست . اگر چه عبارت » آب بعنوان یک کالا ی اقتصادی « در م یان مد یران بطور کل ی پذ یرفته شده است، اما هنوز پ یرامون توضیح و تفسیر این عنوان منازعات ی وجود دارد . در این مقاله، این مطلب مورد بحث قرار گرفته که اشکال و مصارف مختلف آب ی دارای ارزشهای مختلف اقتصادی است . حتی برای شکل یا مصرف مشابهی، ارزش اقتصادی آب می تواند به واسطه برخی مداخلات از یک نوع به نوع دیگری تبدیل شود . اگر آب یک کالا ی اقتصاد ی است، ق یمت گذاری آب بایستی به عنوان یکی از اقدامات مهم جهت مد یریت تقاضا ی آب باشد . اگرچه تعرفه های بلوکی فزاینده ) ) IBTs در تعداد زیادی از کشورها و از جمله ایران به عنوان ساختار تعرفه ای مناسب مدنظر می باشد، اما هنوز ا ین تعرفه ها استحقاق بررسی بیشتر و دقیق تری را دارند . IBT های سنتی نمی توانند اهداف اول یه IBT را به دل یل ساختار نادرست آنها، برآورده سازند . این مقاله قصد دارد تا اساساً به بررس ی استفاده ها و کاربردها ی IBT و نیز فواید و مضرات استفاده از ا ین س یستم تعرفه ای پرداخته و در کنار آ ن سیستم تعرفه ای جدیدی را بصورت تعرفه نرخی فزا ینده بر سرانه مصرفIRT ارائه دهد . سیستم تعرفه ای IRT یک تعرفه موثر است که اهداف شفاف یت، عدالت و سادگی انجام و اجرا در ارائه آن مدنظر بوده است . IRT نسبت به IBT که فقط به توانائ ی پرداخت مشتر ی توجه می کند بیشتر پوشش هز ینه ای را دربر دارد . در کنار بررسیهای فوق، در این مقاله تعرفه های بلوکی فزاینده مورد استفاده در ایران ( بعنوان یک روش مناسب ق یمت گذاری آب ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و چگونگی تغییر به سیستم تعرفه ای IRT نیز ارائه شده است

کلیدواژه ها:

سیستم تعرفه ای ، تعرفه بلوکی فزاینده ، کالای اقتصادی ، آب شرب ، IRT_CAP ، IBT_CON