بررسی نقش دانش بومی در مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی

روند افزایش جمعیت و کاهش منابع آب در جهان، یکی از بحرانی ترین مسایل را در قرن حاضر پیش روی بشر قرار داده است. تامین آب مصرفی جهت تولید غذای موردنیاز بشر از یک طرف و تامین آب شرب و صنعت از طرف دیگر، رقابتی جدی بین تخصیص آب کشاورزی و شرب به وجود آورده است. با توجه به ارزش آب در کشاورزی و محدودیت این منبع مهم و حیاتی و وجود خشکسالی های متناوب در کشور، صرفه جویی در مصرف آب و استفاده بهینه از آب موجود امری لازم و ضروری به نظر می رسد. در این راستا برنامه ریزی و راهکارهای اجرایی مناسب از جمله توجه به نظام مدیریت های محلی و مشارکت کلیه افراد جامعه روستایی متناسب با امکانات و روش های بومی و محلی آب و آبیاری ضروری است. با توجه به اینکه بخش اصلی و اساسی نظام دانش هر کشور، دانش بومی آن کشور است. یادگیری دانش بومی و انجام پژوهش هایی در زمینه داشته ها و دانسته های جوامع محلی می تواند درک شرایط محلی را بهبود بخشیده و زمینه مناسبی را برای انجام فعالیت های توسعه جوامع ایجاد نماید.در نتیجه می توان گفت دانش بومی نشان دهنده تجارب گذشتگان و روابط اجتماعی در میان روستاییان بوده که می تواند نقش بسزایی را در زمینه مصرف بهینه منابع تولید ایفا نماید. این نوع از دانش به دلیل حفظ تنوع زیستی، مشارکت مردم محلی، در دسترس و ارزان بودن، سازگاری با فرهنگ مردم، استفاده مناسب از آب موجود می تواند در فرایند توسعه پایدار روستایی نقش مهمی ایفا کند.بنابراین پیشنهاداتی از قبیل: افزایش آگاهی دانش کارشناسان، ایجاد بستر فرهنگی مناسب، آگاه سازی روستاییان، سیاست گذاری و برنامه ریزی لازم و..در زمینه بهره گیری از دانش بومی استفاده از منابع طبیعی به ویژه آب قابل تعمق و لازم الاجرا می باشد.

کلیدواژه ها:

دانش ، دانش بومی ، مصرف بهینه آب ، مدیریت منابع آب ، بخش کشاورزی