عملکرد هیدرولیکی قرارگیری مانع در ابتدای کانال سرریز نوک اردکی به منظور کاهش محسوس آشفتگی و کمک به ضریب آبگذری(مطالعه موردی: سرریز سد شهید یعقوبی)

سرریز نوک اردکی از موارد سر ریزهای سه جانبی سازه های هیدرولیکی با اهمیتی هستند که به منظور تنظیم سطح آب بالاست در مخازن سدها بکار گرفته می شوند. از جمله شرایط نامناسب هیدرولیکی اینگونه سرریزهای جانبی تغییرات ناهمگون انرژی، آشفتگی و تلاطم جریان و اعمال ضربات نوسانی سیال به کف و جداره های کانال جانبی مستطیلی است. در تحقیق انجام گرفته با برنامه Flow-3D شبیه سازی سه بعدی جریان بر روی سر ریز نوک اردکی سد شهید یعقوبی با کانال جانبی مستطیلی و آبپایه واقع در پایین دست کانال، به صورت عددی و مدل سازی با مدل آشفتگی RNG استفاده و مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی حاصل از نتایج ساخت مانع به ارتفاع 3 متر، کاهش قابل توجه شدت جریان های نوسانی در کانال و کاهش آشفتگی ورودی کانال که رسیدن به کوتاه زمان در شروع آبپایه می باشد. با قرار دادن مانع به منظور جلوگیری جریان چرخشی از ارتفاع 0/5 به 3 متر و بررسی ظرفیت دبی عبوری آنچه مشخص گردید با افزایش ارتفاع موثر مانع قابل ملاحظه ای در افزایش عمق جریان در پنجه ی سر ریز نخواهد شد؛ ولی با گذشت از مانع ( ابتدای کانال جانبی ) ، مقداری به عمق جریان در کانال جانبی ( در کناره های کانال جانبی محسوس تر ) افزوده خواهد گردید، که این افزایش سبب کاهش شدت آشفتگی به خصوص در جریان های سیلابی متناوب می شود. فرضیه اساسی در توسعه طرح اینگونه سر ریزها (Uشکل دهانه باز )، افزایش ظرفیت انتقال جریان بر روی سر ریز از طریق کاهش آشفتگی (نوسانات فشار) و کاهش کاویتاسیون است. افزایش پایداری سر ریز در برابر نوسانات فشار در کانال جانبی می تواند از امتیازات قرارگیری مانع در این گونه سر ریزهای جانبی به شمار می آید.

کلیدواژه ها:

سر ریز نوک اردکی ، مدل سازی عددی ، Flow-3D ، افت انرژی ، مانع تسهیل کننده