تناظر انسان و جهان در حکمت ادیان
محل انتشار: اولین کنگره بین المللی حکمت ناب
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 685
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
HEKMATENAB01_037
تاریخ نمایه سازی: 19 اردیبهشت 1395
چکیده مقاله:
تناظر انسان و جهان سابقه ای طولانی در تاریخ اندیشه دارد و همواره تلقی انسان به منزله ی "جهان کوچک" از جمله مباحث محوری در حکمت های دینی و عرفانی بوده است. این اندیشه جایگاهی اساسی در جهان شناسی و انسان شناسی مکاتب داشته و از موضوعاتی است که می تواند عامل ارتباط و اشتراک باشد. در هندوئیزم، اندیشه ی تناظر عالم کبیر و عالم صغیر در "پوروشه سوکته" ریگ ودا که طبق آن تمام اجزای عالم هستی از قربانی کردن انسان نخستین پدید می آید و نیز اساطیر مربوط به پرجاپتی، قابل واکاوی است. بیان کتاب مقدس مبنی بر صورت الهی انسان و خداگونگی او مبنای بسط و تفصیل آن در نگاه اندیشمندان یهود بوده است. جهان انگاری انسان در ایران باستان، در متون پهلوی به ویژه زادسپرم و بندهش تجلی یافته و نظم زمین و آسمان و سیارات به نظم پیکر انسان و طبقات اجتماع تشبیه می شود. این اندیشه در عالم اسلام، پس از اشاراتی در آیات و روایات، در بیان اخوان الصفا و تفکر اسماعیلی، ابن مسکویه، غزالی، شیخ اشراق، افضل الدین کاشانی و مولوی تبلور بیشتری یافته است. براین اساس انسان، تصویری کوچک از عالمی نامحدود است، تکامل و تحول او با تکامل تمام کائنات همراه و موازی است و گرچه انسان در ظاهر، عالمی کوچک است اما در معنی، عالم کبیر است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مهدی فرحناکی مقدم
دانشجوی دکتری عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی
لیلا محمدی
کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :