بررسی تغییرات زمانی - مکانی میدان باد سطحی در منطقه کلان شهر تهران

در شهرهای کوه پایه ای، تفاوت گرمایش سطحی بین دامنه کوه و دشت، یکی از مهم ترین عوامل ایجاد جریانهای محلی هواست. شهر تهران نیز به دلیل وجود گرادیان دمایی بین شهر و نواحی اطراف آن، شکلگیری گردشهای محلی راتجربه میکند. در مناطق شهری عواملی چون گرمایش انسان زاد، گیر افتادن تابش بین سطوح شهری مانند جاده های آسفالته و ساختمانها، تغییر کاربری اراضی و نسبت پوشش گیاهی، بودجه گرمایش شهری را افزایش داده و شار گرمایی به سمت مناطق اطراف ایجاد میکنند. گردشهای محلی واداشته توسط توپوگرافی منطقه و گرمایش شهری تأثیر قابل ملاحظهای برانتقال یا ماندگاری آلایندهها دارد. با توجه به موقعیت شهر تهران و اهمیت میدان باد بویژه در بحث آلودگی هوا، ضروری است تا رفتار زمانی-مکانی میدان باد در این کلان شهر مورد بررسی قرار گیرد. برای نیل به این هدف، نخست مهمترین جریانات جوی فعال در منطقه در طول سال بررسی شدند و با در نظر گرفتن جریانهای محلی شبانه و روزانه، پس از ارائه یک تقسیمبندی زمانی، الگویی رفتاری باد در منطقه ترسیم گردید. نتایج حاصل، تفاوتهای موجود در بازه های شب و روز و همچنین اثرات جریانهای بزر گ مقیاس بر این دو جریان محلی را نشان داد. در طول روز جهتگیری جنوب غربی-شمالشرقی باد به استثنای فصل گرم با بیشینهی بزرگی سرعت در فصل بهار مشاهده شد. الگوهای شبانه نیز تأثیر کاملاً آشکار کوهستان بر تنوع و تغییرپذیری جهت وزش باد در مناطق مختلف شهر را نشان دادند. الگوی کلی جهت وزش باد شبانه در طول سال نوسانات شدید نشان نداد، هرچند بزرگی سرعت باد در مقاطع مختلف زمانی متفاوت بوده است.

کلیدواژه ها:

طبقهبندی زمانی-مکانی ، باد محلی/GIS/تهران