تحلیل همدید سرمای بی سابقه بهمن ماه 0931 در جنوب ایران

وقوع پدیده سرمای غیرعادی در منطقه ای مانند جنوب ایران که از لحاظ اقلیمی جزو مناطق گرم جهان به حساب می آید، می تواند هشداردهنده و خسارتهای آن مضاعف باشد. شناخت آماری و سینوپتیک این پدیده به منظور پیش بینی به موقع و کاهش آسیب های غیرمترقبهاز اهداف این مقاله می باشد. در این پژوهش برای بررسی و تحلیل موج سرمای اوائل بهمن ماه 1390، ابتدا دمای حداقل ایستگاه هایجنوب غرب کشور جمع آوری شد، از بین این ایستگاه ها، سه ایستگاه به عنوان ایستگاه شاخص انتخاب شد. پس از محاسبه و بررسیشاخص بی بعد نمره استاندارد مشخص شد که دمای حداقل دوره 5 روزه استیلای موج سرد دچار بینظمی شدیدی شده است، به صورتیکه مشابه آن تابحال مشاهده نشده بود. برای بررسی همدید از داده های فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل و از نقشه باد برای مشاهدهفرارفت هوا استفاده شده است. نتایج بررسی سینوپتیک نشان داد که در تمام روزهای حاکمیت موج سرما الگوی پرفشار سیبری در سطحزمین حاکم بوده است و در سطوح بالا، منطبق با پرفشار سطح زمین کم ارتفاع بسته ای وجود داشت که با فرارفت مداوم سرد از عرضه ایآرکتیکی مانع از تضعیف آن میشد. این کمارتفاع بخش جنوبی کم ارتفاع بسته در عرض های بالاتر و در جنوب کشورهای اسکاندیناویاست. در روز دوم موج شرایطی مانند سامانه بندالی بر روی عراق ایجاد می شود و با ایجاد حالت مانع و شدت فرارفت سبب می شود پشتهشرق آسیا تقویت شده و کم ارتفاع بسته تراز میانی بر روی سیبری شدیدتر و ماندگارتر شود. ناوه سامانه بلوکینگ که سبب دو شاخه شدنجریانات نفوذی به ایران شده است، در مرکز ایران قرار گرفته و به این ترتیب قسمت های غربی و جنوب غرب ایران در عقب ناوه واقع شده-اند. این شرایط سینوپتیکی در اثر شدت بی سابقه کم فشار قطبی ایجاد شده و در نتیجه تقویت آن در ترازهای بالاتر به سمت عرض هایجنوبی تر کشیده شده است.

کلیدواژه ها:

موج سرما ، تحلیل همدید ، بهمن ماه 1390 ، جنوب ایران