برآورد احتمالات ساکن و انتقال وضعیت های خشک و مرطوب در شمال غرب ایران با استفاده از روش زنجیره مارکف

مدلسازی به روش زنجیره مارکوف از روش های پیشرفته آماری مخصوصاً در زمینه تحلیل فرآیند های تصادفی به شمار می رود. هدفاصلی تحقیق حاضر کاربرد مدل مارکوف در تنظیم سری های طولانی مدت عنصر بارش در شرایط اقلیمی متفاوت شمال غرب ایران و برآورداحتمالات ساکن و انتقال وضعیت های خشک و مرطوب در این منطقه می باشد. داده های سالانه بارش 6 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک اینمنطقه از بدو تأسیس تا سال 2005 مورد استفاده واقع شد و هر یک از سالهای دوره آماری هر کدام از ایستگاه ها، بصورت جداگانه، درطبقه بندی شد سپس سری های زمانی وضعیت های خشک و مرطوب ایستگاه های مورد (D) یا خشک (W) یکی از وضعیت های مرطوبمطالعه مقایسه شد و احتمالات ساکن و انتقال وضعیت های خشک و مرطوب برآورد گردید. نتایج نشان داد در هیچکدام از ایستگاه هایمورد مطالعه، احتمال وضعیت های خشک و مرطوب در محدوده احتمال پایین و بسیار پایین، همچنین احتمال بالا و بسیار بالا مشاهدهنمی شود. به عبارت دیگر (P(D کلیه ایستگاههای مورد مطالعه در محدوده احتمال تا حدودی پایین (0/50-0/40) و تا حدودی بالا (0/60-0/50) قرارگرفته است. ایستگاه ارومیه در بین ایستگاه های مورد مطالعه، از احتمال وقوع وضعیت خشک بالاتر و وضعیت مرطوب پایین تری برخوردار است. از منظر احتمالات انتقال وضعیت ها در شمال غرب کشور، احتمال وقوع یک سال خشک بعد از یک سالخشک دیگر بالاست. اقلیم منطقه در احتمال انتقال از وضعیت مرطوب به وضعیت مرطوب نیز بر حفظ وضعیت موجود اصرار دارد هر چنداین احتمال نسبت به تداوم وضعیت خشک، کمتر است لذا احتمال تداوم وضعیت مرطوب در منطقه پایین است و اطلاع از این واقعیتبرای برنامه ریزان بخش آب منطقه، ضروری است.

کلیدواژه ها:

زنجیره مارکوف ، بارش ، شمال غرب ایران ، احتمالات ساکن و انتقال ، وضعیت های خشک و مرطوب