نقش مشارکتهای مردمی در طرح های آبخیزداری و حوزه های آبریز

یکی از مباحث عمده اجتماعی ، مشارکت مردم و میزان آن در فعالیت های مختلف ع مرانی و توسعه ای می باشد ، زیرا زمانی یک پروژه عمرانی می تواند زیر بنای توسعه یک منطقه واقع شود که علاوه بر پذیرش مردم ، مشارکت آنان را نیز به همراه داشته باشد، چرا که هدف از اجرای هر نوع پروژه عمرانی و توسعه ای ، مردم ، و به بیان دیگر بهره برداران هستند . اگرتحقیقات علمی و پیشرفتهای فن آوری به میدان عمل انتقال نیابد ، هیچ سودی حاصل نخواهد شد به همین جهت نتایج تخقیقات کشاورزی در همه زمینه ها باید در عمل توسط اکثر مردم ، خصوصاً مردم مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد . اگرچه طی پنج دهه گذشته علم و فن آوری در کشورهای مختلف ، پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است ولی نتایج تحقیقاتی حاصل از این پیشرفت ها در عمل توسط اکثر مردم به ویژه مناطق روستایی آنچنان که باید و شاید مورد استفاده قرار نگرفته است . شاید علت اصلی این نقیصه ، عدم تعمیم علم و فن آوری بر اساس مشارکت م ردم باشد . معمولاً دولت های مختلف ، پروژه های توسعه حوزه آبریز و طرح های آبخیزداری را جهت پایدار کردن اکوسیستم و بهره وری آن اعمال می کنند ، چون این پروژه ها برای افراد ذینفع قابل درک نیستند اکثراً موفق نبوده و در مدتی شروع به تخریب و راه انهدام را در پیش م ی گیرند . به همین دلیل امروزه سعی بر این است که مردم و خصوصاً بهره وران و افراد ذینفع از ابتدا تا انتها در اخذ تصمیم ، تأمین اعتبار و انجام تحقیقات و نحوه بهره برداری پروژه ها ی آبخیزداری دخالت نموده و سهیم گ ردند تا پس از توجیه شدن پروژه ، نسبت به نگهداری ، ترمیم و بهره برداری و ... پروژه اقدام نمایند . این مقاله ماحصل طرح تحقیقاتی تحت عنوان ، ارزیابی اقتصادی - اجتماعی عملیات آبخیزداری انجام شده در حوزه آبخیز سد شهید یعقوبی واقع در استان خراسان رضوی بوده که طی 3 سال به انجام رسیده است و در آن نحوه مشارکت مردم و رضایت مندی آنان از اجرای عملیات آبخیزداری بصورت جداول و نمودارهایی ترسیم و مورد بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه ها:

مشارکت ، مردم ، پروژه های آبخیزداری ، توسعه روستایی ، خراسان رضوی