بررسی تنوع ژنتیکی رازیانه Foeniculum vulgare Mill با استفاده از نشانگرهای مولکولی

گیاهان دارویی در ایران از ذخایر ژنتیکی ارزشمند محسوب می شوند. از جمله این گیاهاان گیاه چندساله دارویی و ادویه ای رازیانه با نام علمی (Foeniculum Vulgare Mill.) از خانواده دتریان (Umbelliferae) می باشد که امروزه از آن در صنایعغذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. به نظر می رسد در کشور ایران به دلیل وجود شرایط اقلیمی مختلف گیاه رازیانه از تنوع ژنتیکی بسیار بالا و ارزشمندی برخوردار باشد، لذا مدیریت حفاظت از ذخایر ژنتیکی و اطلاع از تنوع ژنتیکی کمک بزرگی به آگاهی از فرآیندهای تکامل و فرسایش ژنتیکی این گیاه با ارزش می نماید. تنوع ژنتیکی توده های بومی رازیانه می تواندبا استفاده از نشانگرهای مولکولی از قبیل AFLP, RAPD,ISSR,SRAP,RFLP,…. مورد بررسی قرار گیرد. در بررسی بیش از 03 اکوتیپی بومی رازیانه نشانگرهای متتل نشان داده اند که میانگین محتوای دناد شاکلی (PIC) در حدود 03 % می باشد و میانگین تنوع ژنتیکی نمونه های متتل 03 % برآورد می شود و داده های حاصل از تجزیه و تحلیل نرم افزارهای ملکولیژنوتیپ رازیانه را بر اساس مناطق جغرافیایی و اقلیم منطقه در گروه های متتل قرار می دهد. تجزیه به مؤلفه های اصلی تبدیل شده (PCOA) نیز نتایج تجزیه خوشه ای را تأیید نموده است. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای بر اساس ضریب تشابه تطابق ساده (SM) و الگوریتم UPGMA نیز جمعیت رازیانه را در گروه های مختلف طبقه بندی مینماید نتایج تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داده است که اکثر واریاس ژنتیکی بین گروه های جغرافیایی درجمعیت ها وجود دارد. به طور کلی نتایج بررسی نشان می دهد که تنوع ژنتیکی قابل توجهی از نظر صفات مهم زراعی و مولکولی در بین توده های رازیانه ایران وجود دارد و آگاهی از این تنوع ژنتیکی می توان اصلاح گران را در برنامه های اصلاحی، مطالعات تکاملی و طبقه بندی و .... یاری نماید.

کلیدواژه ها:

رازیانه ، تنوع ژنتیکی ، نشانگرهای مولکولی