استفاده از QUAL2K برای مدل سازی کیفیت آب رودخانه کر در پایین دست سد درودزن

رودخانه کر یکی از منابع آبی با ارزش در استان فارس بوده که از نظر زیست محیطی و اقتصادی از شرایط و ارزش بالایی برخوردار و با تهدید های جدی از جمله ورود پساب های خروجی از تصفیه خانه شهر مرودشت، فاضلاب کارخانه قند، پساب خروجی از مجتمع پتروشیمی شیراز، فاضلاب شهر زرقان، زه آبهای کشاورزی، زباله های شهری و فاضلاب صنایع غذایی مسقر در اطراف آن مواجه گردیده است. در این پژوهش به منظور آگاهی از روند تغییر ها و پیش بینی کیفیت آب رودخانه کر با توجه به طرح ها و برنامه های آینده توسعه شهری، کشاورزی و صنعتی، از نرم افزار QUAL2K استفاده گردیده است. تعداد 7 موقعیت مناسب به منظور انجام نمونه برداری در بازه پایین دست سد درودزن تا دریاچه طشک-بختگان تعیین محل گردید. پارامترهای دمای آب، قابلیت هدایت الکتریکی، اکسیژن محلول، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، نیتروژن نیتراتی، نیتروژن آمونیاکی و اسیدیته،در دو ماه شهریور و اسفند که به ترتیب کم آب ترین و پرآب ترین ماه های سال در منطقه مورد مطالعه هستند. شبیه سازی انجام شده به وسیله مدل در مورد پارامتر اکسیژن خواهی بیوشیمیایی نشان می دهد که میزان آن در شهریور ماه به علت ورود فاضلاب های شهری ، روانابهای کشاورزی و فاضلاب مجتمع پتروشیمی شیراز، نوسانات بیشتری را نسبت به اسفند ماه دارد. کمینه BOD شبیه سازی شده توسط مدل در اسفندماه 3/7 و بیشینه آن 8/0 میلی گرم در لیتر است که این مقادیر در شهریور ماه بین 4/0 تا 16/7 میلی گرم در لیترشبیه سازی شده است. میزان اکسیژن محلول در رودخانه کر با توجه به نتایج واقعی و نتایج مدل ، نسبتا بالا می باشد (همیشه بیشتر از 6 میلی گرم در لیتر) که نشان از ظرفیت خودپالایی بالای این رودخانه دارد. هم چنین می توان گفت که pH رودخانه کر عموما قلیایی، و تقریبا یکسان است. مقایسه مقادیر شبیه سازی شده به وسیله ی مدل QUAL2K با داده های واقعی نشان می دهد ک می توان برای بررسی های کیفی و مدیریت کیفیت آب رودخانه کر از این مدل استفاده کرد. به علاوه، قسمت میانی مسیر که فاضلاب مجتمع پتروشیمی شیراز و فاضلاب شهرهای مرودشت و زرقان به آن وارد می شود، بیشترین بار آلودگی را تحمل کرد کیفیت آب رودخانه کر در آن بدترین وضعیت را داشته است.

کلیدواژه ها:

شبیه سازی کیفیت آب ، رودخانه کر ، QUAL2K