بررسی و مطالعه کاروانسراهای ایران

پدیده مدرنیزاسیون در کشور تغییر و تحولات زیادی را در پی داشته است، که یکی از مهمترین این تغییرات از بین رفتن ارزشهای معماری- شهرسازی شهرهاست. از بین بردن و فراموشی معماری و شهرسازی گذشته موجب فرسودگی بافت تاریخی، متروک شدن بناهای تاریخی و به پیرو آن مشکلات و دشواریهای گوناگون گردیده است. در این نوشتار سعی شده است تا معرفی مختصری در مورد کاروانسراهای ایران صورت پذیرد. به همین منظور در ابتدا انواع ساختمان های وابسته به راه با اسامی گوناگون بررسی گردید، سپس کاروانسراها از منظر تاریخی، نحوه قرارگیری و اقلیمی مورد مطالعه قرار گرفته اند و در این میان اطلاعاتی نظیر شکل، ساختار و ویژگیهای آن ها به مخاطب ارائه شده است. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی همراه با مشاهدات میدانی و کتابخانهای بهره گرفته شده است. با توجه به یافته های تحقیق می توان چنین بیان نمود که کاروانسراهای ایران علاوه بر ارزش های معماری، از منظر اجتماعی نیز حائز اهمیت هستند. بناهای تاریخی و از جمله کاروانسراها، از جمله معتبرترین و معتمدترین تاریخ نگاران زمانهی خویش بوده و نیز راوی زندگی پیشینیان و حکایت گر شیوهی زندگی مردمان عصر خویش هستند. مطالعه و پژوهش و در پی آن، تشویق عموم مردم به صیانت از معماری گذشته، همسو با توسعه های زمانه می تواند گامی موثر در جهت تبدیل شدن دوباره اینگونه بناها به عرصه تحرک های اجتماعی باشد و مردمان امروز نیز می بایست این امانت را پاسداری کنند، زیرا تاریخ و آثار به جای مانده است که ماهیت یک ملت را شکل میدهد و به آن هویت می بخشد.

کلیدواژه ها:

بناهای تاریخی ، کاروانسراها ، ارزش های معماری و اجتماعی