نقش طراحی کالبدی در شکل گیری تعاملات اجتماعی ساکنین مجتمع های مسکونی

در مقاله حاضر به بررسی رابطه طراحی کالبدی و ایجاد تعاملات اجتماعی در مجتمع های مسکونی پرداخته می شود. با توجه به این موضوع که در جوامع مدرن امروزی معماری مسکونی به عنوان مهمترین عرصه و فضای معماری که بیش از هفتاد درصد طول عمر انسان در آن سپری می شود باید همراه با آرامش،امنیت، رشد و ... باشد. به دلیل رشد شهرنشینی در دهه های اخیر در ایران، الگوی تولید مسکن تغییر یافته و لزوم ایجاد انبوه مسکن، سبب کاهش کیفیت و مطلوبیت طراحی ها گشته است.طراحی مجتمع های مسکونی امروزی به دلیل عدم توجه به نیازهای انسانی و در نظر نگرفتن پیامدهای روانشناختی آن، زندگی فردی و اجتماعی ساکنین را با مشکلاتی مواجه ساخته است. از جمله نیازهای فراموش شده انسانها در این طراحی ها، تعاملات اجتماعی است. مجتمع های مسکونی به عنوان بستری از تعاملات اجتماعی ساکنان و مکان بروز و برآورده شدن نیازهای روحی و اجتماعی آنها در پیگیری مفاهیم کیفی توسعه از اهمیت بسزایی برخوردار است.امروزه مجتمع های مسکونی تنها به عنوان محلی برای سکونت، بدون هیچگونه بار فرهنگی و اجتماعی به حیات خود ادامه می دهند و این امر باعث تشدید بحران هویت و عدم سرزندگی در آنها می شود حال آنکه در معماری کهن ایران فضاهای سکونتی و همسایگی همراه با منزلت اجتماعی و فرهنگی بودند و محیط حاصل از آن محیطی در شان حضور آدمی بودند. هدف این مقاله رسیدن به راهکارهای معماری برای ایجاد تعاملات اجتماعی ساکنین مجتمع های مسکونی است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش کیفی-همبستگی می باشد. ابتدا با استفاده از منابع موجود به تبیین مفهوم سکونت، پایداری اجتماعی، تعاملات اجتماعی پرداخته، ضمن تدوین چارجوب نظری تحقیق و بررسی دیدگاه های مختلف پیرامون این موضوع،اصلی ترین عامل در طراحی کالبدی که تاثیر مستقیمی بر تعاملات اجتماعی در مجتمع های مسکونی دارد، با عنوان حستعلق از طریق 150 پرسشنامه که توسط ساکنین مجتمع مسکونی هنرمندان اردبیل پر شده، مورد تحلیل قرار گرفته است، نتایج نشان میدهد که هر چه فراد نسبت به مکان سکونت خود حس تعلق بیشتری داشته باشند، تعاملات اجتماعی بیشتر می شود، این حس عامل مهم در شکل گیری پایه های ارتباطی استفاده کنندگان و محیط می باشد،که نهایتا منجر به ایجاد محی طهای با کیفیت خواهد گردید.

کلیدواژه ها:

سکونت ، تعاملات اجتماعی ، پایداری اجتماعی ، حس تعلق ، امنیت