بررسی عوامل بروز اختلاف در مواد 36 و 37 شرایط عمومی پیمان

عوامل متعدد تأثیرگذار، گردش مالی بالا، تخصصی بودن کارها، حجم کار، تازگی و نوآوری، حساسیت و موقعیت های مکانی متنوع سبب می گردد که پروژه های عمرانی پیچیده، یکتا و پویا باشند. چنین شرایطی احتمال بروز اختلافات در مراحل مختلف اجرای پروژه را افزایش می دهد. ادعا به معنی اظهار حق، برای تمدید زمان قرارداد یا پرداخت برآمده از شرایط صریح یا ضمنی قراردادهای ساخت تعریف می شود که عمدتاً از سوی پیمانکار مطالبه می شود. مؤثرترین مشخصه در تسریع و اجرای به موقع قراردادها، ضوابط و مقررات حاکم بر آنهاست. نشریه موافقتنامه و شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311 ) به عنوان ملاک اولیه قضاوت و دستورالعمل راهبردی بین کارفرمایان و پیمانکاران می باشد که وجود نواقص و ابهامات در تدوین این ضوابط، ضمن افزایش مدت زمان لازم جهت اجرا و تأخیر در بهره برداری، افزایش هزینه تمام شده و کاهش بازدهی طرح باعث بروز برخوردهای سلیقه ای و اختلاف طرفین و در نهایت آسیب دیدن منابع و منافع ملی خواهد شد. یک جانبه بودن شرایط عمومی پیمان و حمایت بیش از حد آن از کارفرما، ریشه ی اصلی این نابسامانی است چرا که نادیده گرفتن حقوق حقه ی پیمانکاران از یکسو آنان را مجبور به استفاده از روش های نادرست، غیر اصولی و نابجا از قبیل عدم اجرای صحیح، بکارگیری مصالح نامناسب و یا ایجاد شرایط خطرآفرین و غیرایمن و همچنین گرایش به تفکر در جهت تبانی با کارفرمایان نموده و از دیگر سوی سوء استفاده مدیران جهت توجیه ضعف های مدیریتی خود را به دنبال دارد؛ که همگی آنها کلیات پروژه، کیفیت و سلامت اجتماعی کار را زیر سؤال می برد. در این مقاله به بحث در خصوص علل بروز دعاوی و راه های پیشگیری از وقوع آن پرداخته و سپس با بررسی دقیقتر موادی از شرایط عمومی پیمان که قابلیت بروز دعاوی را دارند و برای اصلاح آنها راهکارهایی ارائه گردیده است. لازم به ذکر است که برای بدست آوردن داده های مورد اطمینان در این پژوهش از مرجع اصلی رسیدگی به دعاوی عمرانی، یعنی شوراهای فنی استانها و اطلاعات ارائه شده توسط آنها استفاده گردیده است.

کلیدواژه ها:

دعاوی عمرانی ، شرایط عمومی پیمان ، قراردادهای عمرانی