بررسی تطبیقی مفهوم هوش معنوی از منظر روانشناسی و اسلام

سابقه و هدف: پژوهشها نشان داده اند که بین معنویت و هدف زندگی، رضایت از زندگی و سلامت، همبستگی وجوددارد، در دو سه دهه اخیر به نقش بعد معنوی در سلامت روان انسان توجه زیادی شده و معنویت را هم بخش دیگری ازسلامت روان یا سلامت انسان دانسته اند، یکی از مولفه هایی که در ذومراتب بهداشت روان نقش کلیدی ایفاء می کند،هوش معنوی است. امروزه روانشناسان اهمیت توجه به علائق دینی و معنوی را خواه به طور کلی در کارهای خود و خواه بهصورتی خاص تر، در محیط های روان درمانی مورد عنایت قرار می دهند. به همین سبب بررسی دقیق مفهوم هوش معنویدر اسلام و روانشناسی ضرورت دارد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر تلاش کرده است تا به تبیین مفهوم هوش معنوی در نگاه اسلام و روانشناسی بپردازد و ازمنابع معتبر اسلام چون قرآن و کتاب های معتبر روایی بهره گیرد و نیز دیدگاه های روانشناسان را مورد دقت و بررسی قرارداده است.یافته ها: روانشناسی و اسلام در ارائه مفهوم دقیق هوش معنوی از یک تعابیر بهره نگرفته اند بلکه در تعابیر روانشناسان ازبرخی علائم و مشخصات برای بیان و تبیین آن استفاده شده است که در مفاهیم و آموزه های اسلامی از واژگان خاص دراین خصوص استفاده شده است و نیز راهکارهای ارائه شده در برخی موارد از همگونی و همانندی برخوردارند و در برخیموارد از دیدگاه یکسانی برخوردار نیستند.نتیجه گیری: بی تردید در راهکارهای پرورش هوش معنوی از منظر اسلام و روانشناسی مولفه های مشترک و همانند وجوددارد و در برخی زمینه ها هم راهکارهای متفاوتی در رشد و پرورش هوش معنوی مشاهده می شود که مطالعه حاضر نشانداد در پرتو تعالیم اسلامی می توان به رشد و شکوفایی و بالندگی بیشتر و پایدارتر در این حوزه دست یافت.

کلیدواژه ها:

هوش معنوی ، اسلام ، روانشناسی ، مفهوم شناسی