تعیین الگوی زمانی مکانی بارش استان گلستان با استفاده از تحلیل خوشه ای

تعیین مناطق بارشی بر اساس تشابه مقادیر بارش ایستگاه ها می تواند برای اعمال مدیریت بهینه یمنابع آب استفاده شود. با توجه به متوسط 487 میلیمتری بارش استان گلستان، شناسایی نواحیبارشی این استان بهعنوان یکی از نواحی مستعد تولید کشاورزی کشور اهمیت ویژهای دارد. از اینرو براساس داده های بارش 52 ایستگاه سینوپتیک، اقلیم شناسی، باران سنجی و تبخیرسنجی استان در یکدوره ی زمانی 34 ساله، نواحی بارشی این استان با استفاده از روش تحلیل خوشه ای گروه بندی شد.سپس اعتبار گروه بندی ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک طرفه آزمون شد. نتایج حاصل ازتحلیل آنالیز واریانس یک طرفه بر گروه بندیهای حاصل از تحلیل خوشه ای نشان داد که تقسیم استاندر همه ی فصول به سه ناحیه ی بارشی: حداکثر در ناحیه ی کوهستانی، متوسط در ناحیه ی کوهپایه ایو حداقل در ناحیه ی پست در سطح اطمینان 95 درصد تأیید شد. نتایج این بررسی نشان داد که روشخوشه بندی وارد بهترین روش برای تعیین گروه ها و روش مربع فاصله اقلیدسی به بهترین شکل تمایزبین گروهی را نشان می دهد. سپس بر اساس گروه بندی به دست آمده، پهنه های بارشی استان درمحیط Arc_GIS و بروش کرجینگ مشخص شد. نتایج این بررسی نشان داد بیشترین مقدار وزنیبارش در فصول بهار، تابستان و زمستان در ناحیه کوهپایه ای ریزش دارد و فقط در فصل پاییز، وزنبارش نوع کوهستانی بیشتر است. باوجود آنکه 17 درصد مساحت استان در فصل زمستان، بارش نوعکوهستانی دارد لیکن به دلیل بالا بودن میانگین بارش در این ناحیه، 47/7 درصد نیاز آبی استان را تأمین میکند.

کلیدواژه ها:

استان گلستان ، تحلیل خوشه ای ، تحلیل واریانس یک طرفه ، بارش