بررسی باستانشناختی گور گوریه سر ارده

محوطه گوریه سر روستای ارده در حوزه ی رودخانه ی شفارود شهرستان رضوانشهر در استان گیلان، واقع شده است. در حوزه ی این رودخانه، محوطه ها و قبرستان های زیادی مربوط به عصر آهن تا دوران اسلامی قرار دارد که تعدادی از آن ها، طی عملیات جاده سازی و تعدادی نیز بر اثر حفاری های غیر مجاز و شمار اندکی بر اثر حفاری های علمی آقای محمدرضا خلعتبری کشف شد. محوطه ی گوریه سر ارده هم در طی کاوش های غیر مجاز آشکار شد. در طی این حفاری، یک نمونه قبر کلان سنگی کشف گردید. این حفاری غیر مجاز در پاییز سال 1392 صورت گرفته بود و در آبان ماه همان سال و سپس در تابستان و پاییز سال 93 توسط نگارندگان و آقای هادی پور مسئول اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان رضوانشهر مورد بررسی قرار گرفت. در محدوده ی اطراف گور، قطعات فراوان سفال به صورت سالم و شکسته، شامل کاسه، فنجان، کوزه، بشقاب به رنگ های سیاه، خاکستری، قهوه ای سوخته و آجری و نیز ابزارآلات جنگی کشف گردید که به طور یقین متعلق به داخل همان گور هستند که با خاک داخل گور به بیرون ریخته بودند. با مشاهده مواد فرهنگی غنی و اندازه داخلی گور و انبوه استخوان ها بر ما آشکار شد که گور متعلق به یک نفر نبوده و همزمان چندین نفر در آن دفن شده بودند و با توجه به این موارد می توان حدس زد که قبرگوریه سر ارده در بردارنده صدها قلم شی بوده که توسط حفاران غیر مجاز چپاول شده است. با توجه به شباهت هایی که بین گورآوندهای گور مکشوفه و ساختار قبر گوریه سر با قبور منطقه وسکه و میان رود وجود دارد، می توان این گور را مربوط به عصر آهن 2 و 3 تا دوران اشکانی دانست.تا قبل از کشف شدن این گور، هیچگونه مطالعه علمی و بررسی باستان شناختی در مورد شناسایی این محوطه و محوطه های موجود در روستای ارده انجام نشده بود، و بسیاری از محققان قدمت این روستا را بیشتر از 500 سال نمی دانستند. ولی با توجه به اطلاعات حاصل از این گور، قدمت روستای ارده را می توان حداقل به 3000 سال عقب تر برد. این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی است، داده های تحقیق بر اساس بررسی های میدانی محوطه و مطالعات اسنادی گردآوری شده است، ساختار گور مکشوفه و مواد فرهنگی آن با محوطه های دیگر تالش و دیلمان به صورت تطبیقی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و در نهایت به معرفی مواد فرهنگی و کاربری آنها و گاهنگاری نسبی این آثار پرداختیم

کلیدواژه ها:

گوریه سر ، ارده ، رضوانشهر ، اشکانی ، گور چهارچینه سنگی