بررسی راهکارها و مشکلات طرح ملی تعادل دام و مرتع در استان فارس

مراتع کشور یکی از منابع پایه تولید محسوب می گردد که حفظ، احیاء و توسعه آن علاوه بر اینکه تولید پایدار و مستمر را به دنبال دارد می تواند بخش مهمی از علوفه مورد نیاز دام را تأمین نموده و نقش اساسی در حفظ آب و خاک و پایداری اکوسیستم داشته باشد. برداشت بیش از حد مجاز که ناشی از افزایش تعداد دام و جمعیت بهره بردار و ... می باشند، باعث کاهش پوشش گیاهی و نهایتاً کاهش تولید علوفه شده است. تعادل دام و مرتع در سال های قبل از ملی شدن جنگل ها و مراتع کشور به صورت جمالی و در سال های بعد از 1341 بصورت روشنتر مطرح گردید. طرح ملی تعادل دام و مرتع بر اساس وظیفه تعیین شده در ماده 104 قانون برنامه سوم توسعه اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با همکار 13 واحد مسئول وذیربط در وزارت جهاد کشاورزی تدوین گردیده است. این طرح از سال 1376 تا 1380 مراحل مطالعه و بررسی را پشت سر گذاشته و در سال 1381 عملیات اجرایی آن در کشور و متعاقباً در استان فارس شروع گردید (اولین سال اجرا)، از اهداف اولیه و اصلی این طرح، یافتن شیوه های مناسب معیشتی برای مرتعداران می باشد. به نحوی که با جایگزینی این راهکارها در اقتصاد هر خانوار در راستای تغییر شیوه معیشت نسبت به بهره برداری مطلوب از مراتع اقدام نمایند. همچنین بالا بردن فرهنگ عمومی مشارکت مردمی و همکاری تمام واحدهای مرتبط از جمله اهداف اصلی این طرح می باشد. حال با گذشت دو سال از اجرای طرح ملی تعادل دام و مرتع در استان فارس و همچنین اهمیت و حساسیت این طرح ملی، بر آن شدیم که مشکلات و کاستی های این طرح از دید کارشناسان خبره و با تجربه واحدهای مختلف به روش پرسشنامه ای مطالعه کنیم. فرم های تهیه شده بین کارشناسان 13 واحد دخیل در طرح در مرکز استان و 17 شهرستان استان توزیع و سپس گردآوری گردید. با توجه به اطلاعات بدست آمده به روش های آماری توسط نرم افزار SPSS ارتباط بین متغیرهای مختلف بررسی گردیده و عوامل بازدارنده در طرح مشخص شدند.

کلیدواژه ها:

طرج کلی تعادل دام و مرتع ، مشکلات و راهکارها ، استان فارس