تأثیر کوتاه مدت قرق بر پوشش گیاهی مراتع در نقاط مختلف رویشی استان زنجان

در سه دهه اخیر به علل مختلف از جمله عدم تعادل و تناسب دام و مرتع، مراتع کشور به شدت تخریب شده و پوشش گیاهی و خاک صدمات زیادی را متحمل شده است. قرق کردن بخشی از مراتع کشور، بعنوان یکی از ابزارهای اصلاح مرتع در شرایط کنونی مورد توجه بوده و بدین منظور تأثیر قرق در تغییرات پوشش گیاهی مراتع طبیعی استان زنجان در سه منطقه مختلف ارتفاعی شامل ارکونین 1450 متر، احمدآباد 1750 متر و بادامستان 2250 متر از سطح دریا مورد بررسی قرار گرفته و این بررسی ادامه دارد. در هر کدام از مناطق مورد مطالعه، سه تا چهار ترانسکت در داخل و سه تا چهار ترانسکت ثابت در مجاور منطقه قرق استفاده شده، و در هر کدام از ترانسکتها به تعداد 20 عدد پلات یک متر مربعی ثابت مستقر گردیده است. هر ساله درصد پوشش تاجی، درصد ترکیب، زادآوری، تراکم، درصد خاک لخت و ... اندازه گیری و تولید نیز با روش قطع و توزین گونه به گونه از طریق پلات اندازی تصادفی اندازه گیری می شود. در منطقه بادامستان درصد ترکیب گندمیان دائمی که بیشتر آنها از گیاهان خوشخوراک و با ارزش هستند، از 32/7 در خارج منطقه قرق، به 44/98 در داخل قرق افزایش یافته، اما در منطقه احمد آباد درصد ترکیب فوریت های دائمی از 6/8 در خارج قرق به 15 در داخل قرق تغییر نموده و در منطقه ارکوئین نیز تغییرات فرم های مختلف رویشی دائمی در طی این مدت قابل توجه بوده، ولی نسبت به مناطق فوق از ارجحیت کمتری برخوردار می باشد. تفاوت میزان تولید داخل و خارج قرق در منطقه ارکوئین کمتر بوده ولی در مناطق احمدآباد و بادامستان این میزان قابل توجه می باشد.

کلیدواژه ها:

مرتع ، وضعیت مرتع ، قرق ، پوشش گیاهی ، ترکیب گیاهی و زنجان