بررسی اثرات زیست محیطی احداث سدها (مطالعه موردی دریاچه سد چیتگر)

نیاز به آب شرب، کمبود آب کشاورزی، پایین بودن درآمد و کیفیت زندگی در برخی از حوزه های آبخیز و همچنین استفاده بهینه از منابع آب و خاک در برخی مناطق موجب می گردد که احداث سد مخزنی در یک منطقه قطعی گردد. سد ها می توانند دارای اثرات مثبت ومنفی بر روی محیط زیست باشند که در این رابطه اعمال معیارهای زیست محیطی یکی از موارد بسیار مهم در بود یا نبود سد می باشد. ارزیابی پیامدهای زیست محیطی در برنامه ریزی پروژه، از مهمترین مسائلی است که باید به آن توجه و دقت کافی شود. این ارزیابی ها نخست برای بهبود برنامه ریزی ها بوسیله دولت و در راستای توسعه پایدار و نیز جلوگیری از خسارات غیر قابل جبران زیست محیطی می باشد. در مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار، ارزیابیهای زیست محیطی جایگاه ویژهای دارد. ارزیابی زیست محیطی موجب پیشگیری از خسارات مختلف از جمله تخریبمحیط زیست، جلوگیری از بروز آلودگی های مختلف و نیز جلوگیری از انقراض گونه های مختلف جانوری، گیاهی و کوچ خواهد شد. نتایج ارزیابی سبب می شود که در روند توسعه کمترین اشتباه و هزینه مطرح شود. بدین ترتیب محققینی که در محیط های طبیعی به انجام فعالیت می پردازند، قادر خواهند بود بر اساس ارزیابی های دقیق انجام شده، نسبت به پیشگیری خطرات بعدی زیست محیطی اقدام نمایند. در واقع ارزیابی زیست محیطی خود یک روش مدیریتی مناسب برای محیط زیست به حساب می آید. این مدیریت مبتنی بر دستورالعمل های اجرایی مفید و قابل اجرا در طبیعت خواهد بود. لذا لازم است ارزیابی زیست محیطی در سه مرحله قبل از اجرای پروژه، در حین اجرای پروژه و پس از اتمام پروژه به انجام برسد. در این صورت می توان در مورد اثرات زیست محیطی هر طرح اظهار نظر نمود و موجودیت آن را در راستای توسعه پایدار قلمداد کرد یا از آن منصرف شد. در این مقاله تلاش می شود ضمن بیان اهمیت ارزیابی های زیست محیطی، نقش آن را در فرآیند توسعه بررسی نمود. چرا که توسعه در صورتی می تواند مفید تلقی شود که همگام با اکوسیستم بوده و یا به اصطلاح علمی توسعه پایدار باشد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی زیست محیطی ، توسعه پایدار ، رویکرد های توسعه ، سد های مخزنی