بررسی امکان کنترل بیولوژیکی مرگ گیاهچه ی گوجه فرنگی به وسیله ی جدایه هایی از قارچ Beauveria bassiana

مرگ گیاهچه ی گوجه فرنگی یکی از شایعترین بیماری هایی است که به وسیله ی Rhizoctonia solani در سراسر جهان ایجاد میشود. بهدلیل وجود دامنه ی میزبانی وسیع و نرخ بالای زمستان گذرانی اسکلرت، کنترل بیولوژیک یک راه حل مناسب برای حفاظت گیاهان در برابر این بیمارگر میباشد. Beauveria bassiana به عنوان اندوفیت، علاوه بر پارازیته کردن حشرات، میتواند به صورت سیستمیکی دامنه ی وسیعی از گیاهان را کلنیزه نموده و باعث افزایش ترکیبات فنلی در گیاه شود. بنابراین میتواند، جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی در کشاورزی پایدار باشند. در این پژوهش، توانایی چهار جدایه از قارچ B. bassiana جهت کنترل گیاهچه میری گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت و میزان ترکیبات فنلی در آنها اندازه گیری شد. بررسی های آزمایشگاهی نشان داد که 4 جدایه ی به کار رفته، با تولید متابولیت های فرار و غیرفرار می توانند از رشد میسلیوم قارچ بیمارگر جلوگیری نمایند. ولی با وجود تولید آنزیم کیتیناز توسط آنها، قادر به پارازیته کردن و تجزیه ی دیواره ی قارچ رایزوکتونیا نیستند. در بررسی های گلخانه ای نیز جدایه های KJ24 ، TS12 و TS7 به ترتیب با غلظت های 10، 10 و 10 اسپور در میلی لیتر، توانستند گیاهچه میری گوجه فرنگی را به طور قابل توجهی کاهش دهند. با آنالیز داده های حاصل از فاکتورهای رشدی و میزان فنل کل، مشخص گردید که کنترل موفق گیاهچه میری رایزوکتونیایی توسط این جدایه ها ناشی از خاصیت تحریک کنندگی ر شد گیاه و مقاومت سیستمیکی آن میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده، میتوان نتیجه گرفت که جدایه های به کار رفته در این تحقیق همانند ریزوباکترها توانایی تحریک رشد گیاه را دارند و میتوانند با استفاده از مکانیسم های مختلفی از گیاه در برابر بیمارگرها محافظت نمایند. تحریک مقاومت سیستمیک القایی از مهمترین مکانیسم های بیوکنترلی بوده و نیازمند بررسی های بیشتری است. این قارچ با دارا بودن فعالیت اندوفیتی و توانایی پارازیته کردن حشرات و حفاطت گیاهان در برابر بیمارگرها میتواند جهت تولید در مقیاس وسیع تجاری مورد مطالعات دقیق تری قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Beauveria bassiana ، Rhizoctonia solani ، بیوکنترل ، ترکیبات فنلی ، گوجه فرنگی