بررسی عوامل ساختاری اواخر معماری ساسانی و نفوذ آن در معماری صدراسلام

معماری اسلامی ایران تداوم طبیعی معماری دوره ساسانی است و شناخت و مطالعه این معماری می تواند راه گشای ما در شناخت معماری دوره اسلامی و جنبه های مختلف آن باشد متاسفانه علی رغم این مهم معماری این دوره به طور شایسته و معماری جامع شناسایی و مطالعه نشده است و ابهامات اساسی در خصوص سیر تحول و تکامل این معماری، تاریخ گذاری بناهای بر جای مانده، گونه شناسی، عناصر و اجزا، تکنیک ها، شیوه های معماری و موارد دیگر وجود دارد. بسیاری اعتقاد دارند معماری و هنر ساسانی مبنای شکل گیری هنر و معماری اسلامی بوده است و عنصر پیوند دهنده این دو دوره مهم در تاریخ هنر ایران و نیز دوره های پیشین توجه به طبیعت است. نقش مایه ی گیاهی از قبیل برگ کنگر و گل نیلوفر که در تزئینات معماری ساسانی وجود دارد در کلیات از الگوهایی همچون ایوان مشرف به آب و باغ و ایجاد دید به بیکرانگی از طریق احداث بنا بر روی صفه پیروی می کند که در معماری صدر اسلام تداوم یافته است. استفاده از نقشه هایی با عنصر مسلطایوان، گنبدخانه و صحن، توانایی بسیار در برپایی سازه های طاق و گنبد، استفاده استادانه از مصالح در دسترس، به ویژه سنگ لاشه و ملاط گچ، استفاده گسترده و هنرمندانه از تزیین گچ بری و موارد دیگر از شاخصه های معماری ایران دوره ساسانی است که در معماری اسلامی به وضوح به چشم میخورد.

کلیدواژه ها:

معماری ، ساسانی ، اسلامی ، مسجد