مدلسازی و پیشبینی بارش ماهانه شهرستان سرخس با استفاده ازتحلیل سری زمانی

بارش پدیده ای پیچیده در بستر زمان و مکان است. رخداد بارش در مناطق خشک رفتاری به مراتب پیچیده و متنوع تر دارد، از جمله مشخصه-های اقلیمی خشک می توان به رژیم بارشی ویژه، نوسان های شدید بارشی و رخداد رگبارهای شدید و کوتاه مدت اشاره کرد. بارش و نوسانات آن در دوره های خشک و تر، نقش قابل ملاحظه ای بر شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد. تغییرات زیاد مقدار بارش در نقاط مختلف، کمبود ایستگاه های اندازه گیری و پیچیدگی ارتباط بارندگی با پارامترهای اثرگذار بر آن، اهمیت توسعه روش های کارآمد را در پیش بینی بارندگی چند برابر کرده است، که برای پیش بینی بارش می توان از سری های زمانی استفاده کرد. در این پژوهش، با توجه به اهمیت بارندگی، به تحلیل سری زمانی برای مدل سازی بارش ماهانه شهرستان سرخس در طی دوره آماری 1368 تا 1388پرداخته شده است. ابتدا نمودار سری های زمانی داده ها بوسیله نرم افزار spss ترسیم شد و با توجه به آزمون رگرسیون خطی، عدم وجود روند در سری مشخص شد و با بررسی آماره های مدل و همچنین توابع خود همبستگی و خود همبستگی جزئی، مدل سری زمانی(2.0.2)ARIMA با دارا بودن کمترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا، میانگین درصد خطای مطلق، میانگین خطای مطلق و ماکزیمم خطای مطلق، نسبت به دیگر مدل ها مناسب ترین مدل برازش داده شده بر سری تشخیص داده شد. همچنین نتایج پیش بینی در سه سال آتی نیز نشان دهنده وجود یک چرخه سینوسی در مقدار متوسط بارش ماهانه شهرستان سرخس می باشد.

کلیدواژه ها:

سری زمانی ، بارش ماهانه ، مدل ARIMA