گزارشی از بررسی باستان شناسی شهرستان بشرویه

بشرویه در شمال غربی استان خراسان جنوبی قرار دارد که از نظر موقعیت طبیعی در شمال و جنوب آن به ترتیب کویرنمک وکویر لوت، در شرق آن رپه های شنی و تل های ریگ روان و در غرب آن کوهستان های شتری واقع شده است. برای اولین بار تاریخ نویسان و سفرنامهنویسانی همچون مقدسی و ناصر خسرو در قرون 4 و 5 هجری قمری به این حوزه اشاراتی نمودند. طی بررسی باستان شناسی صورت پذیرفته درتابستان سال 1391خورشیدی درمجموع 165اثرتاریخی ازاین شهرستان شناسایی و معرفی شده است، که دارای تنوع زیادی در نوع می باشند. این آثار شامل قلاع باستانی، خانه های قدیمی، برج های دیدبانی، آب انبارها و حوض انبارها، مساجد، پل ها، کاروانسراها، آسیاب ها، محوطه های باستانی و... می باشد. در این بین محوطه باستانی کرند با قدمتی در دوران پارتی کهن ترین اثر تاریخی محسوب می گردد. همچنین قلعه دختر رقه و پل ترناو که قسمتی از این آثار متعلق به دوران ساسانیان است، از جمله آثار زیبا و شاخص این شهرستان به شمار می روند. آثار باستانی بشرویه اکثرادر قرون میانی و متأخر دوران اسلامی بنا گردیده اند. طبق متون تاریخی و شواهد باستان شناسی، بشرویه در مسیر کاروان رویزد به مشهد مقدس بوده و این مسیر سالانه حجم وسیعی از زوار حرم امام رضا (ع) را به خود می دیده است. از این رو دو کاروانسرای زیبا و بزرگ به همراه حجم وسیعی از حوض انبارها و آب انبارها که در راستای نیاز بومیان و زوار ساخته شده اند، در این شهرستان دیده می شود. بشرویه از حیث وجود بافت تاریخی درون شهری و وفور آثار متعلق به قرون میانی و متأخر دوران اسلامی بسیار غنی و حائز اهمیت است

کلیدواژه ها:

بشرویه ، بررسی باستان شناسی ، گاهنگاری ، بافت راری ی ، قرون میانی دوره اسلامی ، قرون متأخر دوره اسلامی