مدلسازی زنجیره مارکوف غیرهمگن برای پیش بینی کوتاه مدت خشکسالی های جنوب شرق ایران

هدف اصلی این پژوهش پیش بینی احتمال انتقال طبقات مختلف خشکسالی های جنوب شرق کشور با استفاده از مدل زنجیره مارکوف است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش از داده های بارش ماهانه 4 ایستگاه سینوپتیک کشور در یک دوره 31 ساله 2013- 1983 استفاده شد. بعد از فراهم شدن پایگاه داده ها با استفاده از شاخصEDI چهار طبقه خشکسالی یا بعبارتی دیگر چهار حالت از خشکسالی در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از زنجیره مارکوف غیر همگن ویژگی های مارکوفی خشکسالی های ماهانه استان سیستان و یلوچستان استخراج و در نهایت اقدام به پیش بینی حالت های مختلف خشکسالی برای یک، دو و سه ماه آینده استان گردید. نتایج حاصل از زنجیره مارکوف غیر همگن نشان داد که ایستگاه ایرانشهر بیشترین احتمال وقوع طبقه خشکسالی های شدید و خیلی شدید را با 0/07 داشته است که نسبت به سایر ایستگاه ها بیشتر بوده است همچنین ایستگاه های چابهار و زابل این طبقه از شدت خشکسالی را در دوره مورد مطاله تجربه نکرده اند. بیشترین زمان ماندگاری طبقه خشکسالی شدید و خیلی شدید در ماه آوریل برای ایستگاه ایرانشهر رخ داده است که 9 ماه بطول می انجامد. بیشترین زمان گذار هنگامی که ماه آغازین آوریل باشد از طبقه خشکسالی ضعیف به ترسالی در ایستگاه ایرانشهر 6/75 ماه به طول می انجامد. پیش بینی طبقات آب و هوایی برای 1,2,3 آینده، برای حالت های آغازین ژانویه، آوریل و اکتبر صورت گرفت در فصل بهار طبقه پیش بینی شده برای ایستگاه زاهدان هنگامی که طبقه آغازین خشکسالی شدید و خیلی شدید باشد پیش بینی یک، دو و سه ماه آینده خشکسالی شدید و خیلی شدید خواهد بود.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، زنجیره مارکف غیرهمگن ، آزمون کای اسکوار ، شاخصEDI ، جنوب شرق ایران