تاثیر روش آبیاری مناسب در ایجاد فضای سبز حاشیه جادههای مناطق بیابانی (مطالعه موردی جاده زابل به زاهدان)

کمبود آب، افزایش درجه حرارت، وقوع طوفان های شنی از صفات بارز مناطق خشک است که حیات در این نواحی را تحت تاثیر قرار داده و فرآیند توسعه نیافتگی آنرا تشدید می نماید. راه ارتباطی زابل به زاهدان به علت عدم پوشش گیاهی، وزش طوفان های شدید همراه با گرد و غبار، چالش هایی را برای عبور و مرور بهمراه داشته و از لحاظ زیست محیطی سیمای خشنی را از منطقه ترسیم نموده است. به منظور مقابله با محدودیت ها و مشکلات موجود و افزایش پوشش گیاهی این پژوهش انجام پذیرفت. برای اجرای این طرح چاله هایی به عمق 80 سانتی متر حفر و نهال های گز در داخل آنها کاشته شد. آبیاری به دو روش سنتی و 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک انجام پذیرفت. در روش سنتی در 6 ماهه اول سال هر 10 روز یکبار (هر بار به میزان 60 لیتر) و در 6 ماهه دوم سال هر 15 روز یکبار نهال ها آبیاری گردید. در روش 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک با استفاده از TDR زمان و مقدار آب مشخص و از طریق سیستم قطره ای آبیاری شد. نتایج نشان داد که حداقل، حداکثر و متوسط ارتفاع نهال ها بترتیب 3/80، 7/98 و 2/86 سانتی متر و متوسط تاج پوشش آنها 19/0 متر مربع بود. اندازه گیری رشد نهال ها در تیمار با 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک نشان داد که حداقل، حداکثر و ارتفاع متوسط نهال ها بترتیب 9/96، 3/128 و 9/110 سانتی متر و متوسط تاج پوشش در این روش آبیاری 13/0 متر بوده است. میزان آب مصرفی برای رشد نهال ها در روش سنتی در 6 ماهه اول و دوم سال بطور متوسط 1080 و 720 و در مجموع 1800 لیتر آب مصرف شد. در حالیکه در تیمار با 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک هر نهال در این مدت 360 لیتر آب مصرف نمود. برای ایجاد یک متر مربع تاج پوشش گیاهی در هر یک از دو روش آبیاری مزبور به ترتیب 7/9473 و 5/2538 لیتر آب مصرف می گردد.

کلیدواژه ها:

آبیاری نهال ، زابل ، درخت گز ، پوشش گیاهی ، مناطق خشک ، تخلیه رطوبتی خاک