مسجد عامل پیوند در شهر ایرانی اسلامی

مسجد یکی از ارکان اساسی شهر اسلامی است که جایگاه امن مسلمین برای عبادت پروردگار می باشد. مسلمین در روز چندبار به این مکان مراجعه می کنند و در آن به راز و نیاز می پردازند. اما باید اشاره داشت مسجد فقط محل عبادت نیست. مسجدپایگاه اجتماعی مسلمین نیز می باشد. مردم هرروز در مسجد با یکدیگر دیدار می کنند و از احوال یکدیگر و اوضاع اجتماعی محله یا شهر باخبر می گردند. در مسجد تصمیمات سیاسی و فرهنگی نیز گرفته می شود. هرچند گویی این موارد در محلات و شهرهای قدیم رونق بیشتری داشت و امروزه این موارد کمتر به چشم می خورد. اگر شهر سنتی را به صورت یک شبکه درنظربگیریم و هریک از جریان های سیاسی و اجتماعی را متصل به این شبکه بدانیم، می توان مسجد را مرکز این شبکه دانست که بر هریک از جریان ها تأثیر می گذارد. این نوشته سعی بر آن دارد که نشان دهد مسجد باتوجه به به نقش چندعملکردی خودبر تمام ابعاد جامعه مرتبط با آن تأثیر می گذارد. در این پژوهش از روش تجزیه و تحلیل کیفی بهره گرفته شده است و ایننتیجه حاصل گشت که مسجد به عنوان کالبد مسلط در شهر اسلامی بر تمامی ابعاد شهر تآثیر می گذارد و با حذف آن و یا کاستن از نقش آن مانند آنچه در دنیای مدرن رخ داده است، جریانات اجتماعی، فرهنگی و... دچار اختلال می گردند و حتی زمینه جرم خیزی و گسست اجتماعی و فرهنگی به وجود می آید

کلیدواژه ها:

مسجد ، شهراسلامی ، جریان های شهری ، بافت فرهنگی ، بافت اجتماعی