کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مدیریت بهینه شبکه های آبیاری و زهکشی

به دلیل نازل بودن ریزش های جوی و نامناسب بودن پراکنش زمانی و مکانی آن در ایران و همچنین محدودیت منابع آب در دسترس، آب به عنوان یک کالای استراتژیک و با ارزش مبدل شده است با وجود این شرایط رشد سریع جمعیت طی دهه های گذشته به همراه گسترش شهر نشینی باعث افزایش تقاضای آب از منابع محدود کشور شده است به طوریکه در حال حاضر حدود 69 درصد ل آب تجدید پذیر کشور مورد استفاده قرار می گیرد که این مقدار در قیاس با سایر کشورهای جهان بسیار زیاد به نظر می رسد . با وجود کمبودهای اشاره شده کشاورزی ایران به شدت به آب آبیاری وابسته است به طوریکه حدود 90 درصد فراورده های خام کشاورزی از بخش فاریاب تولید می شود لذا به نظر می رسد که کمبود منابع آب علاوه بر کند کردن روند توسعه کشاورزی در حال حاضر باعث خسارات و زیان هایی نیز در آینده خواهد شد. به همین دلیل لازم است از هم اکنون با اتخاذ تدابیری اصولی و معقول راه هایی را برای عبور از بحران های احتمالی آینده اندیشید. یکی از راهکارهای توصیه شده که موضوع بحث بسیاری از محافل علمی و تخصصی بوده است پیاده سازی نظام بهره وری آب شاورزی در ساختار مدیریت آب کشور است و تاکید بر این نکته بوده است که پایش و ارزیابی کلید موفقیت در این امر می باشد وجود فناوری های جدید همچون سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) کمک موثری در استفاده از آب آبیاری می تواند باشد . حجم بالای اطلاعات مربوط به شبکه های آبیاری و زهشکی بخصوص این موضوع که در طراحی جدید همه اطلاعات به صورت رقومی درآمده اند طراحان و مدیران بهره برداری را با انبوهی از اطلاعات طبقه بندی نشده و نامنظم در داخل کامپیوتر روبرو ساخته است در این میان یک سیستم اطلاعات جغرافیایی قادر است کلیه داده ها و اطلاعات مکانی و توصیفی شبکه را در یک محیط یکپارچه در اختیار طراحان و مدیران قرار داده و در زمانی اندک هر فرد موارد مورد نیاز خود را استخراج نماید و امکان ساماندهی به روز رسانی ، ویرایش ، تحلیل و پردازش و تصمیم گیری منطقی را در اختیار مدیران قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

مدیریت آبیاری ، سیستم اطلاعات جغرافیایی