شبیه سازی و تخمین تغییرات رطوبت خاک در اعماق مختلف

رطوبت خاک مهمترین جزء برای تولید پایدار محصولات کشاورزی است. رطوبت خاک در بیشتر ایستگاههای هواشناسی اندازه گیری نمی شود. مدل های متعددی وجود دارد که به کمک آنها می توان رطوبت خاک را تخمین زد. مدل هایی که های زیادی از طرف فائو برای روابط آب، خاک و گیاه را بررسی می نمایند برای اهداف مختلفی استفاده می شوند. تلاش رسیدن به یک مدل جدید که از دقت، سادگی و توانایی زیادی برخوردار باشد صورت گرفت و این تلاش باعث بوجود آمدن مدل AquaCrop که یک مدل مهندسی است، شد. مدل AquaCrop برای شبیه سازی رطوبت خاک از بیلان رطوبت در ناحیه توسعه ریشه استفاده میکند. هدف اصلی این تحقیق را در مجموع می توان شبیه سازی رطوبت خاک با استفاده از مدل AquaCrop در عمق های مختلف خاک ذکر نمود. در این پژوهش ایستگاه هواشناسی شهرستان زرقان در 25 کیلومتری شمال شرقی شیراز مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از محاسبه تبخیر- تعرق پتانسیل روزانه اطلاعات لازم شامل مقدار تبخیر- تعرق پتانسیل، بافت خاک، عمق پروفیل خاک و دوره شبیه سازی وارد مدل AquaCrop گردید و مقادیر رطوبت خاک در عمق های مختلف طی دوره آماری 1992 تا 2012 شبیه سازی گردید. نتایج نشان داد تغییرات ماهیانه رطوبت خاک در عمق 5 و 15 سانتیمتری بسیار شدید است. این تغییرات رطوبت عمدتا از حدود 10 درصد تا 32 درصد (پژمردگی دائم تا ظرفیت زراعی) در ماههای مختلف متغیر است. تغییرات رطوبت خاک در لایه های سطحی ( 5 و 15 سانتیمتر ی) به شد ت وابسته به بارش و تبخیر در منطقه است. البته زمان پاسخ رطوبت خاک به بارندگی و البته تبخیر متفاوت است. به عبارت دیگر پاسخ رطوبت خاک به بارندگی و تبخیر ماهیانه در عمق پنج سانتی متری سریعتر و در عمق 15 سانتیمتری با تاخیر زمانی صورت میگیرد. در عمق های بالاتر نیز علاوه بر اینکه تاخیر زمانی وجود دارد کاهش و به عبارتی تعدیل رطوبتی نیز وجود دارد.

کلیدواژه ها:

رطوبت خاک ، شبیه سازی ، مدل AquaCrop