مطالعه زمینشناسی،کانیشناسی و ژئوشیمی سنگهای گرانیتوئیدی منطقه دهنه اجاق، جنوب شرق اسفراین (شمال شرق ایران)

منطقه مورد مطالعه در شمال روستای دهنه اجاق در ٣٥ کیلومتری جنوب شرق شهرستان اسفراین واقع شده است و از لحاظ تقسیم بندی زونهای ساختار ی ایران جزء زون سبزوار محسوب می شود . توده نفوذی منطقه را واحدهای کوارتزمونزودیوریت، مونزودیوریت، گرانودیوریت و گرانیت با سن بعد از ائوسن (الیگوسن ) تشکیل میدهند که در سنگهای شیلی واحد شمشک نفوذ کردهاند. از لحاظ کانیشناسی این سنگها حاویپلاژیوکلاز ( آندزین تا لابرادوریت )، آلکالیفلدسپار (ارتوکلاز)، کوارتز، بیوتیت و هورنبلند هستند و دارای بافتهای پورفیری و پوئیکلیتیک میباشند. کانی های فرعی شامل زیرکان، آپاتیت و کانیهای اپک می باشد. کانی ها ی دگرسانی(ثانویه ) شامل اپیدوت، کلریت، کلسیت، سریسیت و کانی های رسی هستند . بررسی هایپتروگرافی و ژئوشیمیایی انجام شده بر روی توده نفوذی دهنه اجاق ضمن تایید ترکیب آن نشاندهنده تشکیل آن از یک ماگمای کالک آلکالن میباشد. غنیشدگی از عناصر (Rb,Th,Ce,Pb) LILE و تهی شدگی از عناصر HFSE (Nb,Zr,P,Y) در همه نمونه ها نسبت به گوشته اولیه دیده می شود که موید تشکیل ماگما در پهنه فرورانش است. با توجه به دیاگرام های هارکر ارائه شده که بر اساس عناصر اصلی رسم شده اند روند افزایشی اکسیدهای Al٢O٣ , K٢O, Na٢O و روند کاهشی اکسیدهای CaO ,FeO ,MgO نسبت به SiO2 نشان دهنده تبلور عادی در سنگ میباشد.

کلیدواژه ها:

اسفراین ، دهنه اجاق ، زون سبزوار ، ژئوشیمی ، کوارتزموزودیوریت