اولویت سنجی مکانی توسعه فضاهای سبز شهری و پارک های ساحلی در شهرهای ساحلی با استفاده از روش AHP نمونه موردی : شهر بابلسر

توسعه شهر ساحلی،توسط دریا و پارک های ساحلی حمایت می شود و به طور مستقیم و غیرمستقیم به توسعهپایدار این شهرها کمک می کند.شهرهای ساحلی،بستری مناسب برای گسترش صنایع توریستی است.سود اقتصادی ناشی ازفعالیت هایی چون گردشگری و ... به شهرهای ساحلی پویایی بخشیده و سطح کیفی زندگی آن را ارتقا می دهد.با اینحال،ظرفیت استفاده از سواحل دریا و توسعه ساحلی محدود است.اگر سرعت توسعه فضای سبز از ظرفیت محیط فراتررود،تعادل میان محیط شهری و محیط دریایی برهم ریخته و دستیابی به توسعه پایدار غیر ممکن خواهد شد.یک شهر ساحلیپایدار در هنگام توسعه،نیازمند توجه بیشتر به حفظ محیط شهری و فضای ساحلی خود است.جمع آوری سود این شهرها ازموقعیت جغرافیایی مطلوب آن حاصل شده و ساحل دریای طبیعی آن،اقتصاد نامتعارفی را برای شهر خلق کرده است.با اینحال،عدم هماهنگی بین دستگاه های اجرائی باعث عدم تعادل در این حوزه شده است.اهمیت فضاهای سبز در محیط شهریشهرهای ساحلی تا آن حد است که به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی شهرهای ساحلی مطرح بوده و در عینحال معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی محسوب می شوند.از این رو توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهرهایساحلی اهمیت بسیار دارد.نکته بسیار مهم در مکان یابی فضاای سبز عمومی،ضرورت های اجتماعی ایجاد پارک های ساحلیاست.مکان یابی نادرست این فضاها در نهایت منجر به ایجاد ناهنجاریهائی در شهرهای ساحلی می شود.در پژوهش حاضر بارویکرد «قیاسی، توصیفی- تحلیلی» تلاش شده است که ضمن ارزیابی وضعیت موجود توزیع و پراگندگی پارکها وفضاهای سبز شهری بابلسر،اولویت های مکانی توسعه این فضاها را نیز در سطح نواحی شهر تعیین شود.نتیجه بررسی هانشان داد که طی یک دهه گذشته سرانه فضای سبز شهری شهر بابلسر از 1.79 مترمربع در سال 1380 به 3.45 مترمربع درسال 1390 افزایش یافته است.ولی همزمان با این افزایش سرانه،اختلاف سرانه بین نواحی برخوردار و محروم از فضای سبزو فضاهای ساحلی به نحو چشمگیری افزایش یافته و عدم تعادل موجود در توزیع فضائی پارکهای شهری و پارکهای ساحلیشدیدتر شده است.با توجه به کمبود کمی فضای سبز و پارکهای ساحلی نسبت به سرانه پیشنهادی طرح جامع و تفصیلیشهر و استانداردهای ملی،همچنین نظر به عدم تعادل فضائی موجود در توزیع و پراکنش پارکهای شهری و ساحلی بابلسرتلاش شده است تا با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت های مکانی توسعه فضای سبز و پارکهایشهری در سطح نواحی شهر بابلسر مشخص شود.معیارهای مکان یابی فضای سبز (پارک شهری) و فضاهای ساحلی در اینپژوهش،میزان دسترسی،میزان تراکم جمعیت،سرانه موجود فضای سبز و فضای ساحلی،سازگاری با کاربری های دیگر،وجودزمین های با کالکیت دولتی،وجود فضاهای باز و زمین های بایر،فاصله از پارکها و ساحل موجود و نزدیکی به رودخانه ودریاتعیین شده اند.گزینه ها نیز در این پژوهش نواحی 5 گانه شهر بابلسر بوده اند.نتیجه مطالعه نشان داد که ناحیه 2 شهر بابلسر با امتیاز 0.272 ،بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده و در اولویت اول توسعه مکانی فضاهای سبز و پارکهای ساحلی شهر قرار دارد.نواحی 1.5 و 3 به ترتیب با امتیازهای 0.241، 0.246 و 0.169 در رتبه های بعدی قرار دارند.ناحیه 4 کمترین امتیاز(0.072) را به خود اختصاص داده و در نتیجه کمترین اولویت مکانی را جهت توسعه فضاهای سبز و پارکهای ساحلی شهر دارد.

کلیدواژه ها:

اولویت سنجی مکانی ، پارک و فضای سبز ، شهر بابلسر ، شهر ساحلی ، روش AHP