بررسی اتنوبوتانی و جایگاه گیاه دارویی گزنه دو پایه در طب سنتی (مطالعه موردی شهرستان ساری و قائم شهر در استان مازندران)

گزنه دو پایه (Urtica dioicaL.) گیاهی است علفی و چند ساله از خانواده Urticaceae (گزنه) این گیاه از جمله گیاهان دارویی می باشد که دارای خواص درمانی خاصی بوده به گونه ای که در طب عوام به عنوان دارو در کل جهان به خصوص در استان مازندران شناخته شده است جالینوس حکیم که در قرن دوم میلادی زندگی می کرده انرا برای رفع سرماخوردگی و بیماری دستگاه تنفسی بکار می برده است. این گیاه در خرابه ها ، باغ ها، زیر اشکوب جنگل در نقاط مرطوب بحالت خودرو می روید . ساقه و برگ این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده که در صورت لمس کردن ساقه بدست می چسبد و پوست را می گزد که تولید خارش و سوزش می کند و شاید بهمین دلیل آنرا گزنه نامیده اند. این گیاه در دمان بیماری های همچون : پروستات، ریزش موف قند خون ف دردهای استخوانی ، سنگ کلیه ، کم خونی ، چربی خون و ... استفاده می شود . قسمت مورد استفاده این گیاه برگ های تازه ، ریشه شیره حاصل از آن است. بنابراهمیت این گیاه با ارزش پژوهشی به منظور بررسی دانش بومی و استفاده سنتی از گیاه گزنه درمیان شهروندان شهرستان های ساری و قائمشهر در پاییز 1389 انجام شد. در این مطالعه با بکار گیری پرسشنامه هایی که وسط متخصصین امر تهیه و ویرایش شده بود جمع آوری اطلاعات از بومیان ساری و قائمشهر به صورت تصادفی انجام و اطلاعات در پاسخنامه های مربوطه ثبت گردید اطلاعات توسط نرم افزار exel مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت طبق نتایج مندرج بدست آمده از تعداد 100 پرسشنامه تکمیل شده از کسانی که حاضر به پاسخگویی به پرسشنامه ها شدند 71 درصد زن و 29 درصد مرد بودند کاربردهای دارویی این گیاه در بین 91 درصد از افراد شناخته شده و 9 درصد آنها فقط از مصرف خوراکی این گیاه (برای تهیه نوعی آش محلی) اطلاع داشتند بالاترین آمار به دست آمده از مصرف سنتی این گیاه برای درمان قند خون با 63/7 درصد و کمترین آمار (1 درصد) برای درمان تنگی نفس و نیرودهندگی بدست امد.

کلیدواژه ها:

گزنه ، دانش بومی ، استفاده های سنتی