حفظ کیفیت گیاهان دارویی توسط پرتوتابی

گرایش جهانیان به استفاده از گیاهان دارویی تقاضا برای این دسته از محصولات را افزایش داده است ایران با موقعیت جغرافیایی مناسب و تنوع آب و هوایی بالا از مناطق با ارزش از نقطه نظر کشت گیاهان دارویی می باشد اما نداشتن استانداردهای کیفی لازم بر اساس تقاضای جهانی و فقدان اطلاعات کافی در زمینه تجارت گیاهان دارویی سبب شده محصولات ایران با محصولات سایر کشورها از نظر کیفیت و بسته بندی تفاوت فاحشی داشته باشد که باید برای کاهش این تفاوت ها تلاش جدی صورت پذیرد . امروزه تکنیک های جدید بسیاری در زمینه محافظت محصولات غذایی و دارویی وجود دارد این تکنولوژی ها نتایج تقاضای روزافزون مصرف کنندگان در سراسر جهان برای محصول با کیفیت تر، با تاکید بر کیفیت و سلامت آن می باشد پرتوتابی محصولات سبب کمترین تغییرات در بو، رنگ، طعم و سایز خصوصیات کیفی می گردد هرچند میزان این تغییرات ممکن است بسته به مواد پایه ای استفاده شده پرتو دریافت شده ، فرم منبع پرتو تابی متغیر باشد . پرتوتابی شامل مواجه کردن محصول (نارس یا فرآورده) با پرتوهای یونیزه یا غیر یونیزه می باشد منبع پرتوهای یونیزه می تواند الکترون ها با انرژی بالا اشعه های X یا اشعه های گاما باشد در حالیکه پرتوهای غیر یونیزه توسط اشعه های فرابنفش (UV A, B, C) تولید می شوند این پرتوها عموما به منظور غلبه بر موانع قرنطینه ای در تجارت جهانی به عنوان روشی برای گند زدایی بهبود خواص غذایی و عمر رومیزی موثرند سازمان بهداشت جهانی پرتوتابی به میزان 10KG را به منظور ضد عفونی تایید نموده و آن را فاقد مخاطرات سمی، غذایی یا میکرو بیولوژیکی دانسته است پرتوتابی به عنوان کاهنده ترکیبات ضد تغذیه ای در بعضی بذور پروتئین دار خانواده بقولات گزارش شده است که به تامین امنیت غذا کمک می کند این تکنیک با صرف کمترین زمان برای فرآوری به صورت تجاری برای ضد عفونی برگ و میوه گیاه سنا (Cassia senna L.) به عنوان داروی مسهل استفاده می گردد گرچه این تکنولوژی به عنوان روشی موثر برای حفاظت محصولات غذایی و دارویی مورد توجه می باشد اما تصور غلط عمومی مبنی بر سرطان زایی یا تاثیرات مخرب بسیاری از توانایی های کاربردی و پتانسیل های ان را در صنایع دارویی و غذایی به تاخیر انداخته است بر این اساس مالعات بیشتر در زمینه مکانیسم پاسخ دهی متابولیت های ثانویه به پرتوها بهترین شرایط مقدار و ترکیب تیماری و چگونگی معرفی پرتوتابی به جامعه توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

پرتوتابی ، محصولات غذایی و دارویی ، خصوصیات کیفی ، گیاهان دارویی