شهرنگاری اسلامی ایرانی در راستای بازتولید فضاهای شهری

همانطور که برای ظهور هر شهری با ویژگی های منبعث و متکی بر باورها و اصول و ارزش های خاص ، سه عامل اصلی انسان ، روابط و کالبد دخالت دارند، در شکل گیری شهر ایرانی اسلامی نیز همین سه عامل باید مورد توجه قرار –بگیرند. اگرچه هرکس می تواند تفسیر یا تصور ذهنی خود را از شهر ایرانی اسلامی داشته باشد ، در واقع هر یک از این – افراد ویژگی های شهری خاص را تشریح می کنند نظیر اصفهان ، شیراز ، یزد ، مشهد، کرمانشاه و یا ... . اما به طور عاممی توان گفت : شهر ایرانی اسلامی به معنای اخص کلمه فرآیندی است که همانند تحول و تغییر ساکنان خود ، در –حال تحول و دگرگونی بوده و همواره خود را با نیازهای زمان و مکان و شهروندانش وفق می دهد و البته این تغییرات درچارچوب اصول و ارزش های فرهنگی ایرانی و اسلامی تجلی خواهد یافت. به بیانی دیگر ، شهر ایرانی اسلامی ماهیتی است بالقوه که می تواند در هر زمانی و مکانی با توجه به فن آوری و مصالح و دانش و هنر و فرهنگ بومی که درترکیب با اصول و ارزش های اسلامی قرار می گیرند ، تفسیر و تجلی خاص خویش را داشته باشد. آنچه درشهر امروز ایرانی اسلامی دیده می شود وامداری از فرهنگی وارداتی است که بدون پردازش و بومی سازی عینا اجرا شده و چهره شهر را به مثابه موزائیکی از فرهنگ ها و خرده فرهنگ های اقصی نقاط جهان بدون ذره ای تناسب مابین اجزای این موزائیک ، تشکیل داده است.پژوهش حاضر در پی تدوین اصولی است که با تکیه بر نمونه های موجود درشهرهای ایرانی اسلامی واجد کیفیت ، بتوان به طراحی فضاهای عمومی شهر شهر پرداخت به نحوی که متمایل به اصول و ارزش های شهرسازی ایرانی اسلامی باشند.

کلیدواژه ها:

فضاهای شهری ، معماری و شهرسازی اسلامی