چشم انداز 1404و جداگزینی اکولوژیکی_اجتماعی روستاهای پیرامون مورد:روستاهای جنوب شرق تهران

تحولات شبه سرمایه داری دهه 40 و 50 به ویژه اصلاحات ارضی و استقرار صنایع و کارخانجات در محدوده بلافصل شهرها(عمدتاً کلان شهرها) متاثر از رویکرد نوسازی سبب مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها گردید. ورودجمعیت انبوه مهاجر ساکن به سمت کلان شهرها پدیده ای جدید را تحت عنوان سکونتگاههای غیررسمی در نظام اسکان منطقه کلان شهری شکل دهند. جامعه شناسان، جغرافیدانان شهری اگرچه در نگاه اول این پدیده را مختصفضاهای شهری می دانند ولی مناسبات اجتماعی و اقتصادی حاکم بر کلان شهرها و حریم آنها سبب گردید تا در حاشیه و مرکز برخی از نقاط روستایی (در محدوده بافت های فرسوده) متاثر از قیمت ارزان زمین و پایین بودن اجارهبهای مسکن، این پدیده ظهور یابد. این پدیده نه در ابعاد اجتماعی اقتصادی بلکه در ابعاد کالبدی به ویژه در نظاممسکن و کاربری اراضی تحول ایجاد کرده است. با توجه به تأکید سند چشم انداز 1404 و برنامه پنجم کشور مبنی بررفع مشکلات و تنگناهای جامعه روستایی از جمله رفع نابسامانی کالبدی محیطی و شکل گیری نظام یکپارچه اقتصادی ، اجتماعی فرهنگی و کالبدی در روستا ضروری است سیاست ها و استراتژی های متناسب با شرایط شهر و روستا و طرح های هادی روستایی انجام شود . بررسی انجام گرفته بر روی روستاهای پیرامون تهران نشان داد کهپدیده جایگزینی که متاثر از ساختار اجتماعی اقتصادی روستا به طور خاص و ساختار سیاسی در سطح کلان شهر تهران به طور عام شکل گرفته است؛ سبب گردید تا نظام مسکن (بویژه) و نظام کاربری آن دچار تحول گردد. روشتحقیق در این مقاله بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی بوده است. یافته های این مقاله حاکی از آناست که جداگزینی اجتماعی روستاهای پیرامونی جنوب شرقی تهران در محدوده شهرری ، کهریزیک و فشافویه دارای منشاء اجتماعی اقتصادی در سطح روستاها و ساختار سیاسی در سطح کلان شهر تهران باعث تحولات در بافت کالبدی (مسکن کاربری اراضی) شده است و از این رو مشکلات آنها بیشتر شده است .

کلیدواژه ها:

جداگزینی اجتماعی اکولوژیکی تحول بافت کالبدی سکونت گاه های روستایی ، جنوب شرقی تهران