کاربرد فن آوری گریز از مرکز در مهندسی دریا و سواحل

دردو دهه اخیر، کاربرد فن آوری گریز از مرکز در عرصه های مختلف علوم و مهندسی با شناب فراینده ای توسعه یافته است . اساسا هدف از انجام آزمایشات بر روی مدلهای فیزیکی در عرصه های مهندسی، پیش بینی رفتار نمونه واقعی (Prototype) تحقیق در مورد اعتبار یک تئوری و یا یک روش تحلیل، ارزیابی خصوصیات مهندسی مصالح، یافتن ساز و کارهای جدید مهندسی و همچنین مقاصد آموزشی است. درمهندسی ژئوتکنیک، تنشهای ناشی از نیروهای حجمی خاک (Body Forces) معمولا بخش قابل ملاحظه ای تنشهای کل را تشکیل می دهند و علاوه بر آن خصوصیات مکانیکی خاک نیز بشدت وابسته به تنش هستند. بنابراین انجام آزمایشات بر روی مدلهای فیزیکی کوچک مقیاس که در معرض حوزه شتاب ثقل عادی زمین (1-g) قرار دارند به درستی قادر نخواهند بود که رفتار نمونه واقعی را مدلسازی کنند ومقدار تنشهای ناشی از وزن (یا در واقع نیروهای حجمی)، در چنین مدلی بسیار کمتر از نمونه واقعی تولید خواهند گردید. انجام آزمایش با فن آوری گریز از مرکز این امکان را فراهم میآورد تا بایک مدل فیزیکی مقیاس شده، همان تنشهای موجود در نمونه واقعی بطور کامل مدلسازی شوند و رفتار نمونه واقعی با توجه به نتایج حاصله از آزمایش گریز از مرکز و استفاده از قوانین مقیاس بدرستی پیش بینی و تعیین گردید. طبیعت بسیاری از مسائل ژئوتکنیکی در مواحی ساحلی و فراساحلی و نیز پیچیدگی بارگذاریها و اندرکنشهای سازه ای، اهمیت کاربرد روشهای تجربی و مدلسازی فیزیکی، علی الخصوص آزمایشات گریز از مرکز، را آشکار می سازد. در این مقاله ضمن مروری مختصر بر اصول پایه و اساسی انجام آزمایشات گریز از مرکز و روابط مقیاس مورد نیاز، مهمترین یافته های منتشر شده در زمینه های مختلف ژئوتکنیک دریایی که با استفاده از این فن آوری مورد بررسی قرار گرفته اند ارائه می گردند. در خاتمه به فعالیتهای انجام گرفته در موسسه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در زمینه استقرار آزمایشگاه گریز از مرکز ژئوتکنیکی مورد اشاره قرار می گیرد.