نگاهی به آرا و اندیشه های اثبات گرایی و رفتارگرایی در حفاظت از محیط زیست

به طور کلی فرایند برنامه ریزی زیست محیطی تحت تاثیر مستقیم دیدگاه ها و مکاتب فلسفی و اندیشه ای که هر برنامه ریز بدان تعلقخاطر دارد، قرار می گیرد. در این مقاله در جهت بررسی دیدگاه های دو مکتب اثبات گرایی و رفتارگرایی در ارتباط با محیط زیست، ابتدابه بررسی ریشه های تاریخی شکل گیری هر یک از این مکاتب پرداخته و سپس آرای زیست محیطی شان را مورد بررسی و کنکاشقرار داده ایم. روش این تحقیق، تحلیلی بوده و از منابع فلسفی، جغافیایی و جامعه شناختی موجود د رحوزه تفکر زیست محیطی بهرهگرفته شده است. در مکتب اثبات گرایی با تاکید بر این که فضای جغرافیایی و محیط زیست انسانی از یک سری قواعد و قوانین مشخصپیروی می کند، برنامه ریزان را به تبعیت از روش علوم محض و طبیعی فرا می خواند و معتقد است که از این طریق می توان به کشفقوانین مذکور نایل آمد. از آن پس می توان برنامه ریزی منسجم و منطقی برای محیط زیست انسانی انجام داد. اما در مکتب رفتارگراییبا تاکید بر تفاوت نقشه های ذهنی انسان ها به دلیل پایگاه های متفاوت اقتصادی، اجتماعی، مذهبی، جنسیتی، شغلی و ... افراد، تاکید میکند که شکل گیری رفتار انسان ها در قالب گروه ها موجب استانداردتر شدن و قابل کنترل شدن آنها و در نتیجه افزایش توان برنامه ریزبرای ساماندهی مناسب تر محیط زیست می شود. در نهایت این نتیجه حاصل شد که مکتب اثبات گرایی در صدد قانونمند نمودن فعالیتهای انسانی بر اساس قوانین و ضوابط حاکم بر فضای زیستی انسان در جهت کنترل فرایندهای محیط زیستی است. در حالی کهرفتارگرایی در صدد کنترل رفتاری انسان ها و استاندارد نمودن آن در جهت جلوگیری از تخریب محیط و حفظ و صیانت از آن است.

کلیدواژه ها:

آرا و اندیشه ها ، اثبات گرایی ، رفتارگرایی ، حفاظت محیط زیست