روح جنگ های بیولوژیک (بیوتروریسم)

در بین جنگ افزارهای نوین، سلاح ها و فن آوری میکروبی بیش تر از سایرین مورد توجه تشکل های تروریستی و تروریستدولتی ابرقدرت ها قرار گرفته است. شاید بتوان به جرأت گفت که سلاح های هسته ای دیگر یک خطر بالفعل نیستند و تنهایک قدرت بازدارنده بالقوه محسوب می شوند. کشورهای صاحب این سلاح های هرگز نخواهند توانست به راحتی از آن ها برعلیه دشمنان خود استفاده نمایند، زیرا تبعات بکارگیری چنین سلاح هایی آن چنان گسترده است که قسمت بزرگی ازجهان را در بر خواهد گرفت. اشعه های رادیواکتیو، گردوغبار اتمی، طوفان اتمی و اشعه های یونیزان در قالب مرزهایجغرافیایی نخواهند گنجید و حوزه وسیعی را آلوده خواهند کرد. طبعاً در این موقع کشور بکار برنده این سلاح ها بایدپاسخ گوی کشورهای همسایه نیز باشد. مثلاً اگر هند علیه پاکستان از بمب اتم استفاده نماید، بسته به محل انفجار اتمی،باید پاسخ گوی بخش وسیعی از خاورمیانه نیز باشد. لذا شاید همین ملاحظه بود که باعث شد در جنگ جهانی دوم ژاپنبرای امتحان بمب های اتمی امریکا انتخاب شود. کشور دور دست در دریا که همسایه ای نزدیک هم ندارد. درحالی که به نظرمی رسد اگر بنا بود جنگ را به نوعی خاتمه دهند، می بایست این بمب ها بر سر برلین تخلیه می شد که مبداء جنگ بود. ازسوی دیگر سلاح های شیمیایی نیز چندان گزینه مناسبی برای فعالیت های تروریستی نیستند. مشکلات حمل نگهداری وبکارگیری، نیمه عمر کوتاه، خطر نشت، تأثیر محدود و قابلیت ردیابی عامل ترور کننده باعث شده چندان مورد اقبال نباشد.اگرچه در میدان جنگ گزینه موفقی نشان داده است ولی از آن جا که از سال 1935 کنوانسیون ممنوعیت بکارگیری آن هادر ژنو به امضای اکثر کشورهای جهان رسیده کشورهای متخاصم با احتیاط زیادی اقدام به بکارگیری آن می کنند، که البتهآن نیز به اشاره ابرقدرت ها خواهد بود ولی باز هم از سوی افکار عمومی جهان تحت فشار شدید قرارخواهدگرفت. از اینروسلاح های میکروبی، چه در عرصه جنگی و چه در عرصه تروریستی، وسیله ای بسیار مطلوب برای دشمنان شده است. توانتولید بالا، نگهداری راحت، قابلیت انتشار، قابلیت مصون سازی نیروی خودی، قابلیت تکثیر برای عوامل میکروبی زنده،دشواری بسیار در ردیابی فرد یا افراد متخاصم، گستردگی عمل کرد از انسان تا دام و محصولات کشاورزی و بسیار محسناتدیگر، موجب شده تشکل های تروریستی به این فن آوری جدید بشدت کشش یابند بدون آن که بتوان گناهی را متوجه آن هانمود.سلاح های میکروبی به خصوص در عرصه تروریسم دولتی و علیه ساختارهای صنعتی کشاورزی در سالیان اخیر بسیاربه کار رفته است. اگرچه کشور هدف هرگز نتوانسته ادعا خود را علیه دشمنش به اثبات برساند. بدیهی است که نیروهاینظامی، تنها جمعیت در معرض خطر برای حملات بیولوژیک نیستند بلکه اقشار مختلف در معرض خطر بوده و به منظور دفاع در مقابل اثرات ناتوان کننده بالقوه یک حمله، نیازمند کسب آگاهی نسبت به اصول اساسی همه گیرشناسی عوامل مورد استفاده در جنگ بیولوژیک می باشند. طبق نظر کارشناسان سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) در حال حاضر 17 کشور جهان قابلیت تولید چنین موادی را دارند.تولید مواد بیولوژیک بالنسبه ارزان بوده , به طوری که به عنوان بمب اتمی فقرا PMAB یا ThePoorMan,sAtomBomb نامیده شده است.تولید ، استفاده و انتشار یک سلاح بیولوژیکی بسیار ارزان تر از بمب اتم بوده و کم تر احساسات جهانیان را بر می انگیزدو البته استفاده از این سلاح ها تا حدودی برای تروریست ها بی خطر می باشدمعمولا مشاهده پاتوژن ها و مقابله بر علیه آن ها مشکل است به عنوان مثال در صورت انتشارعامل اسهال در آب یک منطقه تا دوره کمون سپری شود و علائم بیماری ظاهر شود چند روز طول می کشد که فرصتمناسبی برای تروریست ها است تا به اهداف خود برسند . انتقال عوامل هم از کشوری به کشور دیگر به وسیله مسافرهایمعمولی آسان به نظر می رسد به عنوان مثال قرار دادن پودر میکروب سیاه زخم در داخل کپسول به عنوان دارو و حمل آنبه مناطق مورد نظر.این عوامل بیماری زا از راه های مختلفی در جوامع هدف مورد استفاده قرار می گیرند . انتشار عواملبیماری زا در هوا ، آب ، مواد غذائی ، انواع مواد کنسرو شده ، اسباب بازی ، پاکت نامه ، هدایا پستی،حشرات ناقل، خونو ....سابقه داشته است. استفاده از عامل بیوتروریسم بر اساس اهداف تروریست ها تعیین می گردد.در صورتی که تروریسم قصد گسترش وسیع بیماری را داشته باشد از عواملی نظیر آبله انسانی استفاده می کند که بهراحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و باعث آلودگی وسیع می شود و در صورتی که قصد آن مورد هدف قرار دادنشخص خاصی باشد از عواملی نظیر آنتراکس (عامل سیاه زخم) استفاده می کند.

کلیدواژه ها:

بیوتروریسم ، حمله بیوتروریسمی ، مدیریت بحران ، دفاع زیستی