بررسی بیولوژی پروانه مینوزگوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) و شناسایی دشمنان طبیعی آن در منطقه دشتستان استان بوشهر

شب پره مینوز گوجه فرنگی در بهمن ماه سال 1389 از شهرستان دشتستان در استان بوشهر گزارش شد. در فصل زراعی 92-1391 بیولوژی آن در شرایط طبیعی و با استفاده از روش نصب قفس های توری روی بوته های گوجه فرنگی رقم سانسید 6189 مطالعه شد. این مطالعه در سه دما و رطوبت نسبی شامل 17/34 درجه سانتیگراد و 63/76 درصد (آذر- بهمن)، 23/92 درجه سانتیگراد و 41/5 درصد (اسفند- فروردین) و 30/92 درجه سانتیگراد و 33/27 درصد (اردیبهشت- خرداد) انجام شد. داده های هواشناسی مورد نیاز از ایستگاه سینوپتیک برازجان اخذ شد. جهت تعیین زمان ظهور و تغییرات جمعیتی حشره در طول فصل رشد گوجه فرنگیاقدام به نصب تله های دلتای حاوی فرومون جنسی حشره در سه منطقه بنداروز، سرکره و نی نیزک در شهرستان برازجان شد و به طور هفتگی شکار تله ها شمارش شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن انجام شد. طبق نتایج، طول دوره زندگی حشره در محدوده های دمایی و رطوبت نسبی فوق الذکر به ترتیب 71/5، 55 و 38/6 روز تعیین شد. میانگین طول دوره جنینی، لاروی، شفیرگی و طول دوره قبل از تخمگذاری به ترتیب 7/3، 15/6، 8/5 و 2/7 روز تعیین گردید. میانگین طول دوره یک نسل حشره در دمای 24/06 و رطوبت نسبی 46/17 حدود 55 روز و تعداد نسل آن در شرایط طبیعی شهرستان دشتستان حداقل 5 نسل خواهد بود. تراکم جمعیت حشره در سه منطقه مورد مطالعه، اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد نشان نداد. اولین شکار تله ها در دهه سوم شهریور ماه اتفاق افتاد. دو نقطه اوج جمعیت (اواسط آذرماه 91 و اواسط فروردین ماه 92 ) در طول فصل رشد گیاه مشاهده شد. همزمان با برداشت کامل محصول و متروکه شدن مزارع، شکار تله ها در اواسط تیرماهصفر شد. بین افزایش تراکم جمعیت حشره کامل شب پره مینوز گوجه فرنگی و فاکتور افزایش دما همبستگی مثبت و با فاکتور افزایش رطوبت نسبی همبستگی منفی مشاهده شد. نسبت جنسی حشره (نر به ماده) 1:1/38 1:1 تعیین گردید. زنبور پارازیتوئید Neochrysocharis formosa از خانواده Eulophidae و شکارگرهایی از قبیل بالتوری .Chrysoperla Sp از خانواده Chrysopidae و کفشدوزک هفت نقطه ای Coccinella septempunctata از خانواده Coccinellidae از مزارع مورد بررسی جمع آوری شدند.

کلیدواژه ها:

شب پره مینوز گوجه فرنگی ، زیست شناسی ، دشمنان طبیعی ، منطقه دشتستان