بررسی اثر تنش خشکی بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد جو (Hordeum vulgare) از طریق آمار چند متغیره

به منظور تعیین همبستگی میان برخی صفات و اجزاء عملکرد در جو و نیز روابط علت و معلولی بین آنها در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. کرت های اصلی شامل دوسطح آبیاری مطلوب (شاهد) و تنش خشکی (قطع آبیاری بعد ازظهور سنبله) و کرت های فرعی شامل 10 رقم جو به نام های: والفجر، ریحان، کویر، زرجو، گوهرجو، کارون، دشت، ترکمن، نصرت و یوسف بودند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه با صفاتی چون وزن سنبله در واحد سطح، شاخص برداشت، ارتفاع گیاه، بیوماس و طول پدانکل همبستگی مثبت و معنی داری داشت. برای حذف اثر صفات غیر مؤثر و یا کم تأثیر بر روی عملکرد دانه در مدل رگرسیونی، از رگرسیون گام به گام استفاده شد. صفات مهم در عملکرد دانه در این پژوهش شامل وزن سنبله در واحد سطح، شاخص برداشت، و وزن خشک کل که دارای ضریب تبیین (0/984) بود. نتایج تجزیه علیت نشان داد وزن سنبله در واحد سطح بیشترین اثر مستقیم و مثبت (P=1.343) بر روی عملکرد دانه داشت و این صفت از طریق شاخص برداشت به صورت مثبت (P=0.356) و وزن خشک کل (P=0.935) به صورت منفی اثر غیر مستقیم بر روی عملکرد دانه را برجای گذاشت.

کلیدواژه ها:

تجزیه علیت ، تنش خشکی ، رگرسیون گام به گام ، عملکرد جو ، همبستگی صفات