اثرات مثبت پخش سیلاب در تغییرات کمی پوشش مرتعی آبخوان تسوج

مهار و استفاده از سیلابها به طرق مختلف از دیر باز مورد توجه بشر بوده و سابقه چندین هزار ساله دارد. در حال حاضرپخش سیلاب بر آبخوانها یکی از روشهای مناسب برای مهار واستفاده بهینه از سیلابها و تغذیه مصنوعی آبهایزیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک بشمار میرود. مطمئناً دسترسی به منابع آب زیادتر، یکی از عواملی است که مستقیماً میتواند در تغییرات پوشش گیاهی مناطق خشک و نیمه خشک نقش مهمی داشته باشد. بررسی این تغییرات می-تواند پاسخ به سوالات مختلفی باشد که تنوع و میزان تغییرات پوشش گیاهی بعد از تغییر اکولوژیکی در منطقه را سبب می- گردد. در این مقاله سعی براین است که تاثیر پخش سیلاب بر تغییرات کمی پوشش گیاهی )درصد تاج پوشش و تولید(بررسی گردد. تحقیق حاضر در ایستگاه تحقیقاتی پخش سیلاب تسوج در 111 کیلومتری شمال غرب شهرستان تبریز باوسعت حدود 011 هکتار انجام شده است. بدین منظور از سال 1131 به مدت سه سال از عرصه پخش سیلاب تسوج آمار برداری بشرح ذیل از تغییرات پوشش گیاهی انجام گرفت. برای انجام مراحل مختلف آزمون از روش تصادفی سیستماتیک –استفاده شد. بدین صورت که انتخاب نهرهای غلامگردشی بصورت تصادفی و پلات گذاری در قوسهای هر نهر سیستماتیک میباشد. تعداد تکرار ها سه مورد است. هر تکرار نهر غلام گردشی به سه تیمار باتوجه به دوری ونزدیکیبه کانال ذخیره آب ابتدا، وسط و انتهای نهر غلامگردشی تقسیم و برای اندازهگیری تولید و تاج پوشش گیاهی بر اساسفرم رویشی فورب, گراس و بوته بتعداد 11 پلات یک متر مربعی در هر تیمار در هر تکرار برداشت و در سه تکرار از هر تیمار 13 پلات یک متر مربعی در هر سال برداشت گردید. برای عرصه شاهدفاقد نهرغلام گردشی نیز به تعداد 11 نمونهپلات یک متر مربعی در هر سال برداشت شد. تجزیه واریانس دادهها در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت و برای مقایسه میانگینها از روش آزمون دانکن و lsd استفاده گردید. برای تجزیه دادهها از برنامه نرم افزاری MSTATC استفاده گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان دادکه بین تیمارها اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1درصدوجود داشت بیشترین میانگین درصد تاج پوشش وتولیدبه ترتیب با50/63درصدو1325/6کیلوگرم درهکتارمربوط به تیمار1ابتدانهرغلام گردشی نزدیک کانال ذخیره آب وکمترین آن به ترتیب با28/25درصدو795/8کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار شاهد بدون نهر غلامگردشی میباشد. بنابراین مشاهده میشود هرچه از کانال ذخیره آب دور می- شویم درصد تاج پوشش و تولید کمتر میشود که این نشان دهنده تاثیر پخش سیلاب بر افزایش کمی پوشش گیاهی در آبخوان تسوج میباشد.

کلیدواژه ها:

پخش سیلاب ، تاج پوشش ، تولید گیاهی ، نهر غلام گردشی ، آبخوان تسوج