تاثیر آتشسوزی بر تنوع زیستی و ترکیب گونههای گیاهی کف جنگل منطقه مانشت و قلارنگ ایلام

آتش مهمترین تهدید طبیعی برای جنگلهای حوزه مدیترانه محسوب میشود. از مهمترین گونههای جنگلهای استان ایلام، میتوان به بلوط ایرانیQuer cus br antii Linddl اشاره کرد که جزء گونههای نسبتاً مقاوم در برابر آتشسوزی محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات تنوع پوشش گیاهی و تجدید حیات گونههای چوبی در مناطق جنگلی مانشت و قلارنگ تحت تأثیر آتشسوزی بوده است. به این منظور بعد از جنگل گردشی در منطقه جنگلی به وسعت 077 هکتار، مناطقی که به ترتیبیک، دو و سه سال قبل دچار آتشسوزی شده بودند و همچنین یک منطقه به عنوان شاهد انتخاب گردید. مناطق انتخاب شده ازنظر خصوصیات اقلیمی و فیزیوگرافی تقریبا مشابه و در فاصله کمی از هم واقع شده بودند. پس از تعیین محدوده این مناطق، آماربرداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام گردید. در هر کدام از مناطق آتشسوزی شده و شاهد، 3 قطعه نمونه 477 متر مربعی 20×20 به شکل مربع پیاده گردید. برای بررسی تنوعزیستی گونههای گیاهی در پلات اصلی درصد پوشش هر یک از گونه های درختی و درختچهای تعیین و همچنین برای بررسی گونههای علفی زیر اشکوب، از میکرو پلاتهایی با ابعاد1×1متر استفاده شد. نتایج نشان داد که در مجموع تعداد 07 گونهی علفی متعلق به 66 جنس و 32 خانواده و تعداد 4 گونه درختی و 3 گونه درختچهای در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. بررسی نتایج فرمرویشی نشان داد که در مناطق آتشسوزی شده پوشش تروفیتهابیشتر از منطقه شاهد است. نتایج تجزیه و تحلیل دادههای مربوط به تنوع زیستی پوشش گیاهی نشان داد که از نظر تنوع و غنای گونهای بیشترین میزان مربوط به منطقه شاهد بوده و همچنین از نظر یکنواختی مناطق مختلف آتشسوزی و شاهد اختلاف معنی-داری باهم مشاهده نشد و از طرفی این مقایسات با توجه به غالبیت برگرپارکر در منطقه شاهد کمتر از مناطق مختلف آتشسوزیبود. دادههای مربوط به زادآوری در قالب یک طرح کاملا تصادفی تجزیه واریانس یک طرفه شدند. تساوی واریانسها بوسیله آزمون چند دامنه دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که بین مناطق مختلف از نظر تعداد جست در هکتار اختلاف معنیداری وجود دارد و بیشترین تعداد جست در هکتار مربوط به منطقه دو سال آتشسوزی میباشد. همچنین نتایج نشان داد که بین مناطق مختلف ازنظر تعداد نهال دانهزاد در هکتار، تعداد زادآوری نهال دانهزاد در هکتار نیز اختلاف معنیداری وجود دارد و بیشترین تعداد در هکتار مربوط به منطقه شاهد بوده است. بین درصد خشکیدگی و درصد تاجپوشش نیز اختلاف معنیداری وجود دارد و بیشترین درصدمربوط به منطقه شاهد است. بیشترین تعداد کل نهال در هکتار مربوط به منطقه دو سال آتشسوزی و کمترین تعداد آن مربوط به منطقه شاهد است.

کلیدواژه ها:

تنوع زیستی ، زادآوری ، آتشسوزی ، بلوط ایرانی ، زاگرس ، ایلام