ارتباط شیوه معیشت و معماری داخلی در سکونتگاه های گذشته : مطالعه موردی ارگ قورتان

ماهیت جامعه به ویزه آنجه در رفتار آن جلوه می یابد،اغلت در چگونگی طراحی و به کارگیری فضای ساختمان ها بازتاب می یابد. هر فضای کالبدی به منظور دربرگرفتن فعالیتی معین و برای پاسخگویی به نیاز استفاده کنندگان پدید می آید و شکل آن علاوه بر مشروط شدن توسط عوامل مزبور، تحت تأثیر عوامل متعدد دیگری از جمله ویزگی های محیط طبیعی، مصالح و امکانات فنی، فرهنگ حاکم بر جامعه و خلاقیت طراحان قرار می گیرد. بنابراین هر فضای زیستی منعکس کننده عوامل مزبور در روند پیدایش،توسعه و تغییر پذیی خود است. ارگ قورتان واقع در 93 کیلومتری جنوب شرق اصفهان و ساحل شمالی زاینده رود از جمله مکان هایی است که با توجه به مواردی همچون وسعت محوطه و سلامت فضاها برای مطالعه و ثبت داده ها، موقعیت خاص مکانی، از لحاظ کاربری گونه ای متفاوت از استقرار، سازه، معیشت و ساختار اجتماعی را معرفی می نماید؛ بر این اساس فرضیه ای مبنی بر شکل گیری ارگ قورتان در بستری متناسب با تولیدات کشاورزی پایه ریزی شده است. به منظور بررسی این مسئله و شناخت تأثیر شیوه های معیشتی و فرمو عملکرد ساختارهای معماری این ارگ، تحقیق حاضر به شیوه ای توصیفی- تحلیلی در دو مرحله مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی صورت گرفته است. بدین منظور متغیرهایی همچون کاربری، تعداد حیاط، تعداد انبار، تعداد اصطبل، تعداد چاه، شواهد ذخیره آذوقه، شواهد تخصص پذیری فن در ارتباط با تک تک واحدهای مستقل ارگ قورتان سنجیده و اطلاعات مربوط بدان ثبت گردیده است. با توجه به عدم امکان سنجش فضاهایی همچونمعابر و میادین بر اساس متغیرهای ذکر شده، خصوصیات عمومی و کالبدی فضاهی یاد شده به طور مستقل و در ارتباط با یکدیگر و سایر فضاها بررسی شده است. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق شیوه طراحی داخلی فضاهای ارگ متأثر از شیوه معیشت ساکنان بوده که عنصر اصلی کشاورزی و امور وابسته بدان و در مراتب بعد دامپروری و صنایع نساجی قرار داشت.

کلیدواژه ها:

اقتصاد ، پلان ، زاینده رود ، قورتان ، معماری