تحلیل آماری-سینوپتیک پدیده گردوغبار جنوبغرب و غرب ایران در دوره 1989-2009

یکی از مخاطرات بسیار مهم و اساسی که بویژه در که بویژه در سالهای اخیر گریبانگیر منطقه ی جنوبغرب و غرب کشور شده، پدیدهی گردوغبار است.در پژوهش حاضر با استفاده از داده های آماری دید افقی که از سازمان هواشناسی اخذ شده و همچنین با استفاده از داه های ncp و نگاشت و تفسیر نقشه های سینوپتیک،در بازه ی زمانی 1989 تا 2009 به تحلیل آماری و سینوپتیک پدیده گردوغبار جنوب غرب کشور پرداخته شد.نتایج آماری نشان داد که بیشترین فراوانی رخداد طوفان گردوغبار مربوط به فصل گرم و در ماه ژوئن بوقوع پیوسته است. منشاٌ طوفان گردوغبار نیز بیابان های عراق،شرق سوریه وعربستان بوده و در میان ایستگاه ها ،مسجد سلیمان با 44 مورد،سپس بوشهر و آبادان به ترتیب با 42 و 40 مورد دارای بیشترین فراوانی رخداد گردوغبار بودند. در فصل گرم سال چرخند تابستانه مستقر بر روی جنوب شرق و جنوب غرب و غرب ایران که در اثر گرما و حرارت زیاد بطرف بیابانهای غرب عراق و شرق سوریه نفوذ کرده با موج کوتاه بادهای غربی تشکیل شده هماهنگی ترمودینامیکی برقرار کرده که این ارتباط ترمودینامیکی منجر به ناپایداری و مکش و صعود هوا و ایجاد طوفان گردو خاک در بیابانهای غرب عراق و شرق سوریه می شود و به سمت ایران منتقل می شود. اما در فصول سرد سال مکانیسم تشکیل طوفان بشکل دینامیکی می باشد.بطوریکه کانون های بیابانهای غرب عراق و شرق سوریه و عربستان در قسمت جلوی ناوه سطوح میانی جو و کم فشار سطح زمین که دارای ناپایداری و صعود می باشد قرار می گیرند. شکل گیری یک چرخش سیکلونی در سطح زمین در نیمه شمالی و غربی عراق و شرق سوریه و ریزش هوای سردوخنک به نیمه شمالی و شمال غربی عراق منجر به ایجاد شیو فشاری شده و گردوغبار را به جنوبغرب ایران منتقل می کند.

کلیدواژه ها:

تحلیل آماری-سینوپتیک ، طوفان گردوغبار ، جنوبغرب و غرب ایران