مدیریت منابع آب با تو جه به پیش بینی خشکسالی اقلیمی با استفاده از مدل زنجیره مارکف و دیگر شاخص های آماری

بسیاری از پدیده های طبیعی، شامل عناصری هستند که آنها را نمی توان به سادگی کنترل یا پیش بینی نمود .اما این پیش بینی در صورتی امکان پذیر است که اطلاعاتی در مورد گذشته آنها موجود باشد .به طور مثال، پیش بینی مقدار بارندگ یها در صورتی ممکن است که آگاهی از مشخص ههای بارندگی گذشته در دست باشد .پیش بینی پدیده های جوی به دو صورت دینامیکی و آماری امکان پذیر است .در میان رو شهای آماری زنجیره مارکف 2 در علوم جوی در سال های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است .زنجیره مارکف با روش های ساده ریاضی مانند ضرب ماتریس ها حل احتمالات مربوط به فرآیندهای وابسته را بسیار آسان نموده است .مدل زنجیره مارکف در علوم مختلفی مانند هواشناسی، اقلیم شناسی، اقتصاد و صنعت کاربرد وسیعی دارد. تاثیر تدریجی خشکسالی در طی یک دوره نسبتا طولانی و عدم امکان تعیین دقیق زمان شروع و خاتمه آن را از حوادث طبیعی از قبیل سیل، طوفان و زلزله متفاوت کرده است . خشکسالی خود به سه نوع خشکسالی هواشناسی ، خشکسالی هیدرولوژی و خشکسالی کشاورزی تقسیم بندی میشود. مهم ترین پارامتر تاثیر گذار در خشکسالی بارش بوده که کمبود آن آستانه خشکسالی را تعیین می کند. در این مطالعه شدت ، تداوم و فراوانی خشکسالی هواشناسی 3 ایستگاه از وزارت نیرو در یک دوره آماری 42 ساله به صورت سالیانه با استفاده اززنجیره مارکف و دیگر شاخص های آماری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان داد که در بین سه ایستگاه ، ایستگاه اول با احتمال 0/42 بیشترین احتمال را در حالت خشکسالی در سالهای آینده خواهد داشت ، همچنین نتایج حاصل از شبیه سازی خشکسالی در ده سال آینده برای سه ایستگاه فوق نشان د اد که در ده سال آینده احتمال وقوع خشکسالی در هر سال در سه ایستگاه بترتیب 0/20، 0/20 و 0/30 می باشد و امید ریاضی تعداد سالهای خشکسالی در سه ایستگاه بترتیب 2/1، 2/6 و 2/9 و مدت تداوم آن به ترتیب 2، 1/5 و 1/5 سال می باشد.

کلیدواژه ها:

استان لرستان ، ، شاخص های آماری ، زنجیره مارکف ، خشکسالی اقلیمی